سفر مرگبار فرانکلین: شناسایی بقایای قربانی آدم‌خواری پس از ۱۷۹ سال
شناسایی بقایای قربانی آدم‌خواری ناخدا فیتزجیمز، سفر اکتشافی فرانکلین در کانادا، پرده از راز مرگبارترین فاجعه‌ی کاوشگری در تاریخ شمالگان برمی‌دارد.
شناسایی بقایای قربانی آدم‌خواری
به نقل از خبر سنتر پژوهشگران در مطالعه‌ای جدید، سرنخ‌هایی از معمای ۱۷۹ ساله‌ی یکی از سفرهای اکتشافی شمالگان به نام «ماموریت فرانکلین» ارائه داده‌اند که در جریان آن، بیش از ۱۰۰ نفر از کاوشگران در مجمع‌الجزایر شمالگانی کانادا، جان خود را از دست دادند.
در سال ۱۸۴۵، سِر جان فرانکلین کاوشگر مشهور و ۱۲۸ نفر از خدمه‌اش، از انگلستان عازم سفری اکتشافی به سمت شمالگان شدند تا گذرگاه شمال‌غربی را بیابند. اما گروه کاوشگران فرانکلین در گستره‌ی بی‌رحم مجمع‌الجزایر شمالگانی کانادا ناپدید شدند و تا به امروز، هیچ‌کس دقیقاً نمی‌داند که چه بر سرشان آمده است.
روش پیشرفته‌ی تطبیق دی‌ان‌ای
اکنون پژوهشگران با کمک روش پیشرفته‌ی تطبیق دی‌ان‌ای، بقایای ناخدا جیمز فیتزجیمز، سومین افسر عالی‌رتبه‌ی سفر اکتشافی فرانکلین و فرمانده کشتی ارباس را شناسایی کرده‌اند. او در حدود سال ۱۸۴۸ و در حالی که به همراه دیگر اعضای خدمه تلاش می‌کردند تا از یخ‌ها فرار کنند، جان باخت.
فیتزجیمز دومین فرد شناسایی‌شده از گمشدگان سفر اکتشافی فرانکلین و اولین عضو خدمه‌ای است که به طور قطع، قربانی آدم‌خواری شد. بقایای انسانی و آثار باقیمانده از این سفر فاجعه‌بار، در سراسر جزیره کینگ ویلیام و شبه‌جزیره آدلاید پراکنده‌اند. هر سرنخ تازه‌ای که کشف می‌شود، علاقه‌مندی دوباره به این فاجعه را که تخیلات قرن نوزدهمی را تسخیر کرده بود، برمی‌انگیزد.
هر کشف تازه‌ای
داگلاس استنتون، باستان‌شناس در دانشگاه واترلو که یافته‌های خود درباره‌ی کشف قربانی را ماه گذشته در مجله علم باستان‌شناسی منتشر کرد، می‌گوید: «هر کشف تازه‌ای، فصلی را می‌بندد و صفحه‌ای جدید را می‌گشاید.»
دکتر استنتون و تیمش توانستند فیتزجیمز را از طریق تطبیق دی‌ان‌ای یکی از نوادگان مستقیم او با دندانی که در جزیره کینگ ویلیام باقی مانده بود، شناسایی کنند. فیتزجیمز و ۱۲ نفر دیگر پس از آنکه از دو کشتی گیر کرده در یخ فرار کردند، در آن مکان پناه گرفته بودند.
در سال ۲۰۲۱، پژوهشگران از طریق روشی مشابه، هویت بقایای جان گریگوری، افسر ناوبان‌یار را شناسایی کردند. دکتر استنتون می‌گوید: «اگرچه بقایای انسانی مورد بررسی ما بیش از یک قرن در معرض هوا قرار داشتند، دی‌ان‌ای به اندازه کافی حفظ شده بود تا بتوانیم اطلاعات پایه برای مقایسه را به دست آوریم.»
پژوهشگران در مورد کشف فیتزجیمز خوش‌شانس بودند، زیرا فک او را به همراه دندان‌هایش کشف کردند. دی‌ان‌ای معمولاً در ریشه‌ی دندان‌ها بهتر حفظ می‌شود.
آخرین پیام مکتوب از سفر اکتشافی فرانکلین
فیتزجیمز آخرین پیام مکتوب از سفر اکتشافی فرانکلین را از خود بر جای گذاشت: یادداشت نقطه پیروزی (Victory Point Note) که اعلام می‌کرد ۲۴ نفر جان باخته‌اند و خدمه‌ی باقیمانده پس از ۱۹ ماه گیرافتادن در یخ، کشتی‌ها را ترک کرده‌اند.
آنچه در ماه‌های وحشتناک پس از واقعه رخ داد، همچنان موضوع گمانه‌زنی است. اما به نظر می‌رسد که تغذیه از گوشت انسان نیز بخشی از واقعیت تلخ سرگذشت خدمه‌ی سفر بوده است. مردم محلی اینوئیت (اسکیموهای کانادا و گرینلند) به کاوشگر دیگری به نام جان ری گفته بودند که شواهدی از هتک حرمت اجساد را مشاهده کرده‌اند. زمانی که خبر آدم‌خواری در سال ۱۸۵۴ به گوش مردم انگلستان رسید، چارلز دیکنز، نویسنده‌ی مشهور انگلیسی به تشویق همسر بیوه‌ی فرانکلین، جان ری را محکوم کرد.
چهار مورد نشانه‌هایی از آدم‌خواری
به گفته‌ی دکتر استنتون، آثار برش روی استخوان فک فیتزجیمز، نشان‌دهنده‌ی تکه‌تکه شدن بدن او پس از مرگ، احتمالاً با چاقو است. از ۱۳ بقایای یافت‌شده در محوطه‌ی باستان‌شناسی جزیره کینگ ویلیام، چهار مورد نشانه‌هایی از آدم‌خواری داشتند.
دکتر استنتون می‌گوید: «موضوع آدم‌خواری، برخی افراد را از درک دقیق‌تر حوادثی که رخ داده بود، بازداشت.» مانند حادثه‌ی حزب دونر که تقریباً همزمان با سفر اکتشافی فرانکلین در کوه‌های سیرا نوادا در کالیفرنیا رخ داد، حوادث فاجعه‌بار این سفر نیز بیشتر به دلیل پایان غم‌انگیزش شناخته شده تا اهداف بزرگ‌تری که ممکن است الهام‌بخش آن بوده باشند.
