حساب مشترک ابزاری برای تسهیل مدیریت مالی است، اما پیش از افتتاح آن باید با تمام جوانب و ریسکهایش آشنا شوید. مدیریت مالی در زندگی شخصی، خانوادگی و کاری زمانی مؤثر است که شفافیت و همکاری وجود داشته باشد و حساب بانکی مشترک، این همکاری را ساده و منظم میکند. با استفاده از این حساب، منابع مالی چند نفر در یک بستر واحد جمع شده و پرداخت هزینهها و مدیریت مخارج قابل پیگیری و هماهنگ میشود.
البته افتتاح حساب مشترک تصمیم سادهای نیست، زیرا نبود اعتماد و توافق میتواند به اختلاف و مشکلات مالی منجر شود؛ بنابراین آگاهی از کاربرد حساب بانکی مشترک، مزایا، محدودیتها و نکات پیش از افتتاح اهمیت زیادی دارد تا تصمیمگیری با دید باز انجام شود. در ادامه، یک نگاه کامل به مفهوم حساب مشترک، انواع آن و کاربردهایش خواهیم داشت تا بتوانید با دید بازتری تصمیم بگیرید.
حساب مشترک چیست؟
حساب مشترک نوعی حساب بانکی است که مالکیت آن بین دو یا چند نفر تقسیم میشود. چنین حسابی معمولاً میان اعضای خانواده، زوجها یا شرکای تجاری افتتاح میشود و درست مانند یک حساب معمولی عمل میکند؛ با این تفاوت که همهی افراد ثبتشده در آن میتوانند از خدماتش استفاده کنند و به مدیریت حساب مشترک بپردازند. بهطور مثال، تمام صاحبان یک حساب جاری مشترک میتوانند برداشت انجام دهند، چک صادر کنند یا پرداختهای الکترونیکی داشته باشند.
این نوع حسابها در انواع حساب جاری، پسانداز، کارت اعتباری، وام، خطوط اعتباری و حسابهای سرمایهگذاری کاربرد دارند و تمام دارندگان حساب از نظر سطح دسترسی و مسئولیت قانونی در یک جایگاه برابر قرار میگیرند. سازوکار حساب بانکی دو نفره یا چندنفره تفاوت خاصی با حسابهای عادی ندارد؛ تنها تفاوت این است که بیش از یک نفر اجازهی استفاده از آن را دارد. این حساب میتواند دائمی باز شود، مثل حسابی که زوجین برای واریز حقوق و پرداخت هزینههای زندگی دارند، یا موقتی باشد، مثل حسابی برای اجرای یک پروژهی کوتاهمدت میان دو شریک تجاری.
در بسیاری از بانکها، نام دارندگان حساب با «و» یا «یا» از هم جدا میشود:
اگر حساب با و ثبت شده باشد، انجام هر تراکنش نیازمند امضای تمام صاحبان حساب است.
اگر حساب با یا باشد، امضای هر فرد بهتنهایی کافی است.
انواع حساب مشترک
اگر قصد افتتاح حساب مشترک دارید، بهتر است پیش از انجام اقدامات لازم با انواع آن آشنا شوید.
حساب مشترک با امضای منفرد
در این نوع از حساب مشترک، هر فرد بهتنهایی میتواند تراکنش انجام دهد. این ساختار برای روابط مبتنیبر اعتماد مناسب است؛ مثل زوجها یا خانوادههایی که هزینهای را با هم مدیریت میکنند. سرعت و راحتی دسترسی اصلیترین مزایای این مدل است؛ اما از معایب آن نیز نباید غافل شوید، زیرا اگر یکی از افراد بخواهد بهصورت غیرمسئولانه برداشت کند، دیگری نمیتواند مانع آن شود.
حساب مشترک با امضای توأم
در این حالت، انجام هر تراکنش نیازمند تأیید همه یا گروهی از امضاداران است. این نوع حساب با امضای مشترک معمولاً در شرکتهای کوچک یا صندوقهای خانوادگی کاربرد دارد و شفافیت و امنیتِ بیشتر از مزایای آن به شمار میرود؛ اما اگر بین افراد اختلاف ایجاد شود، حساب بانکی تا زمان توافق نهایی بلااستفاده میماند.
مزایا و معایب حسابهای مشترک
در این بخش به توضیح مزایا و معایب حساب مشترک میپردازیم.
مزایای حساب مشترک
بسیاری از حسابها برای فعال نگهداشتن برخی خدمات نیازمند حداقل موجودی هستند. زمانی که دو نفر منابع خود را تجمیع میکنند، راحتتر میتوانند این حداقل موجودی را فراهم کنند و از کاربرد حساب مشترک و سپردهی مشترک بهرهمند شوند. حساب مشترک برای زوجین که امور مالیشان را ادغام میکنند، امکان مدیریت مالی مشترک را فراهم میکند تا مدیریت هزینههای زندگی آسانتر و شفافتر شود. با افتتاح حساب مشترک، حقوقها در یک محل جمع میشود و پرداخت قبوض، اجاره یا اقساط از همان حساب انجام خواهد شد. در حسابهای خانوادگی، افزودن فردی مورد اعتماد به حساب باعث میشود در صورت ناتوانی یا فوت صاحب اصلی، کارهای بانکی و انتقال موجودی بدون پیچیدگی ادامه پیدا کند.
حساب مشترک محدودیتها و ریسکهای خودش را هم دارد. مهمترین نکته این است که همهی افراد دسترسی کامل و برابر به حساب دارند. این یعنی اگر یکی از افراد کنترل مالی مناسبی نداشته باشد، تصمیمهایش مستقیماً روی دیگران اثر میگذارد. البته این مشکل در حسابهای مشترک با امضای مستقل بیشتر اتفاق میافتد.
نکتهی دیگری که باید در نظر گرفت، احتمال توقیف حساب از طرف نهادهای دولتی است. اگر یکی از افراد بدهی مالیاتی و پرونده یا حکم قضایی داشته باشد، موجودی حساب مشترک میتواند ضبط شود. در روابط کاری یا خانوادگی، در صورت اختلاف، حساب ممکن است با حکم دادگاه مسدود شود تا جلوی جابهجایی دارایی گرفته شود. این اتفاق در بسیاری از کشورها سابقه دارد و میتواند روند فعالیت کسبوکار را مختل کند. حساب مشترک بهمعنای کنار گذاشتن بخشی از حریم خصوصی است؛ زیرا تمام تراکنشها برای همه قابل مشاهده میشود و بعضی افراد با این میزان شفافیت راحت نیستند.
شرایط افتتاح حساب مشترک
اگر قصد افتتاح حساب مشترک دارید، بهتر است پیش از انجام هرگونه اقدامی با شرایط آن آشنا شوید:
تمام افرادی که قصد افتتاح حساب مشترک دارند، باید حداقل ۱۸ سال داشته باشند؛ افراد زیر این سن فقط با حکم رشد یا از طریق ولی، قیم یا وصی میتوانند حساب باز کنند.
اگر افتتاح حساب از سوی شخص حقوقی باشد، فقط دارنده یا دارندگان امضای مجاز که در اساسنامه تعیین شدهاند، حق افتتاح حساب را دارند.
حضور تمام شرکا یا نمایندگان قانونی آنها در بانک الزامی است و باید مدارک هویتی و سایر اسناد مورد نیاز را به بانک ارائه کنند.
هنگام افتتاح حساب مشترک، سهم هر شریک از موجودی حساب باید مشخص شود؛ در صورت تعییننشدن سهمها، اصل بر تساوی سهم شرکا خواهد بود.
حق برداشت باید از ابتدا تعیین شود؛ میتواند فقط به یک نفر اختصاص داده شود یا همهی شرکا اجازهی برداشت داشته باشند.
نحوهی بستن حساب نیز باید روشن شود؛ اینکه حساب با تصمیم همه بسته شود یا طبق شرطی که از قبل تعیین شده است، خاتمه پیدا کند.
مدارک لازم برای افتتاح حساب مشترک
برای اینکه فرایند افتتاح حساب مشترک سریعتر انجام شود، لازم است مدارک مورد نیاز خود را پیش از مراجعه به بانک تهیه کنید و با خود به همراه داشته باشید.
مدارک مورد نیاز برای اشخاص حقیقی:
ارائه کارت ملی و شناسنامه برای احراز هویت تمام شرکا
ارائه یک مدرک معتبر برای اثبات محل سکونت مانند سند منزل، اجارهنامه یا معرفینامه شغلی
نداشتن سابقهی چک برگشتی یا بدهی معوق بانکی از سوی متقاضیان
مدارک مورد نیاز برای اشخاص حقوقی:
شناسنامه و کارت ملی مدیران شرکت
اصل و کپی اساسنامه شرکت و آگهی ثبت شرکت در روزنامهی رسمی
آگهی آخرین تغییرات شرکت و آخرین صورتجلسهی مجمع عمومی
سند مالکیت یا اجارهنامه بهعنوان مدرک محل اقامت یا فعالیت
عدم سابقهی چک برگشتی و بدهی معوق بانکی
نحوه بستن حساب مشترک
بستن حساب مشترک میتواند بهصورت اختیاری یا اجباری انجام شود و هر حالت ضوابط خاص خود را دارد. در روش اختیاری، بانک طبق شرایط ثبتشده هنگام افتتاح حساب عمل میکند و فقط با ارائهی تعداد امضاهای لازم، حساب بسته میشود. پس از بستن حساب، موجودی براساس سهم هر فرد تسویه خواهد شد.
در حالت اجباری، بستن حساب از اختیار شرکا خارج است و تنها براساس قوانین و دستور مراجع قانونی انجام میشود. این شرایط زمانی رخ میدهد که یکی از شرکا فوت کند، محجور شود یا وضعیت حقوقی او مانع ادامهی فعالیت حساب شود. پس از دریافت حکم قضایی یا مدارک قانونی، بانک سهم شریک متوفی یا محجور را به مرجع معرفیشده تحویل میدهد و سهم بقیهی شرکا را طبق ضوابط پرداخت میکند.
ازآنجاکه افتتاح حساب مشترک تصمیم بسیار مهمی است؛ امیدواریم این مقاله به شما کمک کند که بهتر تصمیم بگیرید و جوانب آن را بسنجید. آیا تابهحال از این نوع حساب استفاده کردهاید؟ چقدر در مدیریت مالی به شما کمک کرده است؟ نظرات خود را با ما و سایر کاربران زومیت به اشتراک بگذارید.
