تیک‌تاک آمریکایی می‌شود؛ پایان سلطه چین بر محبوب‌ترین برنامه دنیا؟
تیک‌تاک آمریکایی می‌شود؛ پایان سلطه چین بر محبوب‌ترین برنامه دنیا؟
پس از سال‌ها کشمکش سیاسی و اقتصادی، سرنوشت تیک تاک، محبوب‌ترین اپلیکیشن جهان با یک معامله تاریخی به نفع متحدان ثروتمند دونالد ترامپ رقم خورد.
سرنوشت تیک تاک
بعد از سال‌ها بلاتکلیفی، به نظر می‌رسد ماجرای ممنوعیت تیک‌تاک در آمریکا سرانجام به نقطه پایانی خود نزدیک می‌شود. گزارش‌ها نشان می‌دهد دولت ترامپ تقریباً آماده است توافقی با چین امضا کند که براساس آن، فعالیت‌های این اپلیکیشن در آمریکا به کنترل یک کنسرسیوم داخلی واگذار شود.
جزئیات هنوز مبهم‌اند، اما همه‌ی نشانه‌ها حاکی از آن‌اند که این غول شبکه‌های اجتماعی با نزدیک به ۱٫۶ میلیارد کاربر فعال ماهانه، قرار است به دست گروهی از سرمایه‌گذاران ثروتمند حامی رئیس‌جمهور آمریکا بیفتد؛ گروهی که در مرکز آن شرکت فناوری اوراکل و مجموعه رسانه‌ای فاکس کورپوریشن (مالک فاکس‌نیوز) دیده می‌شوند.
اگر این معامله نهایی شود (که تا این تاریخ هنوز قطعی نیست) پایانی بر ماجرای پرفرازونشیب بیش از پنج‌ساله حضور تیک‌تاک در آمریکا خواهد بود. ترامپ در دور اول ریاست‌جمهوری‌اش کوشید این اپ را به دلیل مالکیت چینی‌اش ممنوع کند، اما ناکام ماند.
فروش به شرکت‌های آمریکایی
کنگره ایالات متحده در سال ۲۰۲۴ قاطعانه‌تر وارد عمل شد و قانونی تصویب کرد که شرکت مادر تیک‌تاک را بر سر دوراهی قرار می‌داد: فروش به شرکت‌های آمریکایی یا توقف فعالیت در این کشور.
بااین‌حال، پس از بازگشت ترامپ به کاخ سفید، ورق برگشت: جوانان آمریکایی در انتخابات ۲۰۲۴ بیشتر به‌سوی او متمایل شدند و ستاد انتخاباتی‌اش بخشی از موفقیت خود را مدیون فعالیت در همین پلتفرم دانست. از آن زمان، ترامپ با صدور مجموعه‌ای از دستورهای اجرایی؛ که برخی آن‌ها را غیرقانونی می‌خوانند، اجرای قانون ممنوعیت را به تعویق انداخته است.
حالا این سؤال بیش از همیشه مطرح می‌شود که نسخه آمریکایی تیک‌تاک چه شکلی خواهد داشت و چه کسانی واقعاً از این تغییر سود می‌برند؟ پاسخ‌ها به‌ویژه به نام میلیاردری کم‌حاشیه اما بانفوذ نیز اشاره دارند: لری الیسون، بنیان‌گذار اوراکل، که شاید به‌زودی کلیدهای تیک‌تاک آمریکا را در دست بگیرد.
سرنوشت تیک تاک در آمریکا: الگوریتم مرموز و مالکان جدید
شاید مهم‌ترین خبر برای کاربران تیک‌تاک این باشد که پس از نهایی‌شدن معامله، این پلتفرم همچنان به فعالیت خود ادامه می‌دهد. دولت ترامپ این موضوع را یک پیروزی بزرگ می‌داند، چنان‌که در هر فرصتی خود را ناجی این اپلیکیشن معرفی می‌کند و تأکید دارد که جلوی توقیف تیک‌تاک را گرفته است.
اما در لایه‌ای عمیق‌تر، این معامله هدفی را محقق می‌کند که سیاست‌مداران واشنگتن بیش از پنج سال برای آن تلاش کرده بودند: چهره‌های سرشناس آمریکایی کنترل عملیات تیک‌تاک در این کشور را به دست خواهند گرفت. در همین میان، سرنوشت الگوریتم هم بخش حیاتی معامله را تشکیل می‌دهد؛ همان «دارایی معروف و چندمیلیارددلاری» که تیک‌تاک را از دیگر پلتفرم‌ها متمایز می‌کند. بنا بر اظهارات مقام‌های دولت و منابع نزدیک به شرکت، انتقال الگوریتم با سازوکاری پیچیده اجرا می‌شود:
جدید کنترل و اجرای الگوریتم
شرکت مادر چینی تیک‌تاک یعنی «بایت‌دنس»، الگوریتم جهانی خود را کپی کرده و آن را به نهاد جدید آمریکایی که در این معامله شکل می‌گیرد، اجاره خواهد داد. این نهاد جدید کنترل و اجرای الگوریتم را بر عهده خواهد گرفت و به‌نوعی، آن را به یک الگوریتم ویژه ایالات متحده تبدیل خواهد کرد.
البته باید توجه داشت که این معامله هنوز نهایی نشده و در مرحله یک توافق اولیه و چارچوب کلی قرار دارد. فرمان اجرایی که ترامپ قصد امضای آن را دارد، صرفاً کلیات معامله را تأیید می‌کند و نشان می‌دهد که شرایط قانونی و امنیت ملی رعایت شده است. این تنها یکی از مراحل مسیر طولانی نهایی‌سازی معامله به شمار می‌رود.
نهاد تازه‌ای که برای اداره تیک‌تاک
براساس این چارچوب، کنترل نهاد تازه‌ای که برای اداره تیک‌تاک در آمریکا تأسیس خواهد شد، به دست گروهی از سرمایه‌گذاران و متحدان آمریکایی سپرده می‌شود. در میان این گروه، شرکت سیلورلیک و غول رایانش ابری اوراکل نقشی محوری دارند و مجموعاً حدود نیمی از سهام این نهاد جدید را در اختیار خواهند گرفت.
در سوی دیگر، سرمایه‌گذاران فعلی بایت‌دنس که برخی از آن‌ها از متحدان سیاسی ترامپ محسوب می‌شوند نزدیک به ۳۰ درصد سهام را خواهند داشت. این ساختار باعث می‌شود سهم مالکیت مستقیم بایت‌دنس به زیر ۲۰ درصدِ تعیین شده در قانون کاهش یابد. بااین‌حال، ترکیب دقیق این کنسرسیوم هنوز مشخص نیست و نمی‌دانیم نهایتاً چه کسانی دست بالا را خواهند داشت.
