رقیب نورالینک می‌گوید با ایمپلنت چشم خود بینایی را به نابینایان بازمی‌گرداند
ایمپلنت شبکیه‌ی شرکت ساینس به برخی افراد که بینایی مرکزی خود را از دست داده‌اند، امکان داده تا دوباره کتاب بخوانند و چهره‌ها را تشخیص دهند.
ایمپلنت شبکیه‌ی
به نقل از خبر سنتر داوطلبان شرکت در مطالعه‌ی بالینی «ساینس کورپوریشن»، برای سال‌ها با از دست‌دادن تدریجی دید مرکزی دست‌وپنجه نرم می‌کردند؛ یعنی همان چیزی که به ما امکان می‌دهد چهره‌ها، حروف و جزئیات را با وضوح ببینیم. سلول‌های گیرنده‌ی نور در چشم‌های این افراد، رو به زوال بود و دیدشان را روزبه‌روز تارتر می‌کرد.
اما بعضی از شرکت‌کنندگان با وجود آنکه به‌طور رسمی نابینا محسوب می‌شوند، اکنون پس از دریافت آزمایشی ایمپلنت بازیابی بینایی، به‌اندازه‌ای بهبود یافته‌اند که می‌توانند کتاب بخوانند، کارت‌بازی و حتی جدول کلمات را حل کنند. شرکت ساینس کورپوریشن که در کالیفرنیا مستقر است و در زمینه‌ی رابط مغز و کامپیوتر فعالیت می‌کند، اکنون نتایج اولیه‌ی آزمایش خود را به اشتراک گذاشته است.
فناوری ایمپلنت چشم
مکس هدک، مدیرعامل فعلی ساینس و مدیرکل سابق نورالینک، وقتی برای اولین بار ویدیویی از فرد نابینایی را تماشا کرد که با استفاده از ایمپلنت در حال خواندن بود، شگفت‌زده شد. او که شرکت ساینس را در سال ۲۰۲۱ و پس از ترک نورالینک تأسیس کرد، فناوری ایمپلنت چشم جدید را اوایل امسال از شرکت پیکسیوم ویژن خریداری کرد. هدک می‌گوید: «فکر نمی‌کنم کسی تاکنون چنین چیزی را در این حوزه دیده باشد.»
نتایج خیره‌کننده به‌لطف ایمپلنت «پریما» حاصل شده است؛ تراشه‌ای مربعی با ابعاد دو میلی‌متری که در طی عمل جراحی ۸۰ دقیقه‌ای، در پشت چشم و زیر شبکیه قرار می‌گیرد. این سیستم با استفاده از عینک مخصوص مجهز به دوربین، اطلاعات تصویری را دریافت و الگوهای نور فروسرخ را به تراشه منتقل می‌کند. تراشه با دربرگیری ۳۷۸ پیکسل حساس به نور، مثل پنل خورشیدی کوچکی به‌کار می‌آید که نور را به الگوی تحریک الکتریکی تبدیل می‌کند، سپس آن پالس‌های الکتریکی را به مغز می‌فرستد و مغز این سیگنال‌ها را به تصاویر تبدیل می‌کند. بدین ترتیب، فرآیند دید طبیعی تقلید می‌شود.
راستای بازیابی بینایی
پیش از پریما، دستگاه‌های دیگری نیز در راستای بازیابی بینایی و تحریک الکتریکی شبکیه تلاش کرده بودند، اما فقط موفق شده بودند که نقاط نورانی به نام «فسفن» را در میدان دید افراد ایجاد کنند؛ مانند نقاط سفیدرنگ روی رادار و یا حس دیدن نور و نمایان‌شدن لکه در میدان بینایی، در زمان بسته بودن چشم انسان.
وجود نقاط فسفن برای تشخیص کلی اشیاء و افراد به شکل نقطه‌های سفید، مفید است. اما در کل شباهت چندانی به بینایی طبیعی ندارد. یکی از این دستگاه‌ها به نام «آرگوس II» که از الکترودهای بزرگ‌تر روی شبکیه استفاده می‌کرد، در سال ۲۰۱۱ در اروپا و در سال ۲۰۱۳ در آمریکا تأیید شد. بااین‌حال، شرکت سکند سایت، سازنده‌ی آن، به‌دلیل مشکلات مالی در سال ۲۰۲۰ تولید دستگاه را متوقف کرد. در این بین، نورالینک و برخی شرکت‌ها در تلاش هستند که چشم را به‌کلی دور بزنند و مستقیماً قشر بینایی مغز را تحریک کنند.
هدک توضیح می‌دهد که تفاوت اصلی «پریما» با سایر ایمپلنت‌های شبکیه، این است که تراشه پریما توانایی ایجاد «بینایی شکلی» را دارد؛ یعنی شکل‌ها، الگوها و سایر عناصر بصری اشیا را تشخیص می‌دهد. البته دید کاربران پریما همچنان کاملاً طبیعی نیست؛ مثلاً تصاویر را با رنگ‌های واقعی نمی‌بینند، بلکه تصویری پردازش‌شده با ته‌رنگ زرد را مشاهده می‌کنند.
در آزمایش شرکت ساینس، افراد دچار آتروفی جغرافیایی شرکت داشتند؛ نوعی پیشرفته و بی‌بازگشت از بیماری تباهی لکه زرد یا دژنراسیون ماکولای خشک (AMD) که مستقیماً شبکیه را تحت‌تأثیر قرار می‌دهد و شایع‌ترین علت نابینایی است. این بیماری با افزایش سن، به تدریج باعث از‌دست‌رفتن دید مرکزی می‌شود. افراد مبتلا، دید محیطی خود را حفظ می‌کنند اما در دید مرکزی نقاط کوری دارند که خواندن، تشخیص چهره‌ها و دید در نور کم را برایشان دشوار می‌سازد.
بیماری دژنراسیون ماکولای خشک
در بیماری دژنراسیون ماکولای خشک، سلول‌های گیرنده نور به مرور زمان دچار آسیب می‌شوند. این سلول‌ها در پشت شبکیه قرار دارند و نور را به سیگنال‌هایی تبدیل می‌کنند که به مغز ارسال می‌شود. دانیل پالنکر، استاد چشم‌پزشکی دانشگاه استنفورد و مخترع ایمپلنت پریما، می‌گوید: «گیرنده‌های نور از بین رفته‌اند، اما شبکیه تا حد زیادی دست‌نخورده باقی مانده است. در رویکرد ما، ایمپلنت جایگزین گیرنده‌ها می‌شود.»
آزمایش اولیه‌ی ساینس شامل ۳۸ شرکت‌کننده‌ی بالای ۶۰ سال در بریتانیا و اروپا بود که شش نفر از آن‌ها، پیش از پایان یک سال از ادامه‌ی آزمایش انصراف دادند. محققان برای سنجش بهبود وضوح دید، از نمودار بینایی استفاده کردند. داوطلبان با حدت بینایی میانگین ۲۰٫۴۵۰ کار خود را آغاز کردند؛ درحالی‌که وضوح دید طبیعی ۲۰٫۲۰ و نابینایی قانونی در آمریکا ۲۰٫۲۰۰ یا بدتر در نظر گرفته می‌شود.
