از زیبایی غیرمنتظره شکل بزرگ شده اشک تا نقششان در بیماری دیابت، آینده گریه کردن در انسان هم بسیار عجیب غریب و هم ارزشمند است.
گریه کردن تنها به خیس کردن چند برگ دستمال کاغذی خلاصه نمیشود. محققان دریافتهاند که گریه کردن شاید یک نقش تکاملی بسیار مهم و حیاتی داشته است، مبنی بر اینکه اشکها یک سیگنال شیمیایی را به دیگر انسانها منتقل کرده و این گلولههای مایع نمکدار میتوانند برق تولید کنند. علاوه بر این رازهایی در مورد گریه و اشک وجود دارد، مانند این که برخی افراد اغلب هنگام پرواز اشک میریزند در حالی که برخی دیگر هنگام ادرار کردن اشکشان جاری میشود.
از زیبایی غیرمنتظره شکل بزرگ شده اشک تا نقششان در بیماری دیابت، آینده گریه کردن در انسان هم بسیار عجیب و غریب و هم ارزشمند است. در ادامه شما را با واقعیاتی جالب در مورد اشک و گریه کردن آشنا خواهیم کرد که شاید تاکنون نشنیده بودید.
۱- ارتباط شیمیایی
در سال ۲۰۱۱، محققان به دنبال شناسایی زنانی بودند که به راحتی و بدون تلاش زیادی میتوانستند گریه کنند. این موضوع اهمیت زیادی داشت، زیرا در این تحقیق از مردان برای بو کردن اشک زنان استفاده میشد. بعد از گرفتن اشک این زنان توسط محققان در هنگام تماشای یک محرک غمانگیز، اشکهای جمعآوری شده در اختیار مردانی قرار گرفت که آب نمک را نیز بو کشیده بودند. آنها نتوانستند تفاوتی بین این دو قائل شوند، اما اشکها تاثیر غیرمعمولی داشتند.
این اشک سطح شهوت جنسی و تستوسترون مردان را کاهش میداد، تاثیری که حتی در صورت مشاهده نشدن گریه کردن زن صاحب اشک نیز رخ میداد. این اولین مدرک دال بر ارتباط شیمیایی انسانها از طریق اشک بود. محققان بر این باورند که این سیگنال شیمیایی به معنای «نه» (پاسخ منفی) برای زمانی است که زن به اندازه مرد از لحاظ جنسی تحریک نشده است. با بررسی اشکهای شوق زنانی که شوهران سربازشان پس از مدتی به خانه باز میگشتند مشخص شد که تنها اشکهای ناشی از غم این سیگنال مبهم و شیمیایی سرکوب کننده را منتقل میکنند. جالبتر اینکه استشمام بوی اشک مردانی که یک ویدیو ناراحت کننده را تماشا کرده بودند نیز باعث کاهش شهوت و سطح تستوسترون در دیگر مردان میشد.
۲- افرادی که هنگام ادرار کردن اشک میریزند
در سال ۲۰۰۹، پزشکان بریتانیایی برای اولین بار از یک سندرم رازآلود آگاه شدند و این اتفاق زمانی رخ داد که والدین یک دختر سه ساله او را به بیمارستان آوردند. اشکهای این دختر هنگام ادرار کردن جاری میشد بدون این که گریه کردنی در کار باشد. همچنین او هنگام ادرار کردن کاملاً بیحرکت بوده و فکش نیز شل میشد و البته در سلامت کامل نیز به سر میبرد. برای درک این حالت، پزشکان بیمارستان به مطالعه و جستجوی پروندههای مشابه پرداختند و در نهایت یک مورد مشابه را پیدا کردند. در سال ۱۹۳۲، یک مرد نیز هنگام ادرار یا مدفوع کردن اشک میریخته و به همین دلیل به بیمارستان مراجعه کرده بود. بررسیها در فضای مجازی نشان داد که دست کم ۳۵ بیمار دیگر به چنین مشکلی دچار هستند، اما هیچکدام احساس نیاز به درمان ندارند.
در مورد بیمار سال ۱۹۳۲، این مشکل با موفقیت و با استفاده از آتروپین درمان شده بود که یک داروی مخدر برای تسکین و آرامش اعصاب است و این مورد سرنخ مهمی برای مورد اخیر بود. محققان موفق به شناسایی یک بیماری به نام رعشه یا فلجی بِل (Bell’s palsy) شدند که در ان اعصاب آسیب دیده یا بیمار از نو رشد کرده و به شکلی نادرست و معیوب با غدد اشکی ارتباط برقرار میکردند. وقتی که افراد مبتلا به این سندرم غذا میخوردند، اشکشان بیاختیار جاری میشد. به نظر میرسد که یک ناهنجاری عصبی مشابه باعث جاری شدن اشک هنگام ادرار کردن در دختر سه ساله مذکور شده بود. احتمال دیگر این است که این مشکل از مغز بیمار نشأت میگیرد، زیرا اشک ریختن و ادرار کردن هر دو توسط منطقه عصبی یکسانی در مغز کنترل میشود.
۳- استفاده از اشک برای آزمایش قند
برای سالها، محققان به دنبال روشی بهتر برای آزمایش قند افراد بودند. مبتلایان به دیابت میتوانند تایید کنند که استفاده از روش مرسوم تستگیری قند خون که با سوزنی نازک روی انگشت دست صورت میگرفت دردناک و آزار دهنده است. در سال ۲۰۱۸، محققانی در کره جنوبی رویکردی خلاقانه را در این زمینه در مسیری درست ابداع کردند. آنها با به کارگیری لنزهای تماسی خاصی در خرگوشها توانستند سطح قند خون این جانوران را بدون آسیب وارد کردن به چشم را اندازهگیری نمایند.
بررسی و تحلیل دادههای دریافتی توسط این لنزها در زمان واقعی امکان پذیر بوده و این لنزها دارای یک صفحه سبز رنگ LED بود که هنگام بالا رفتن سطح قند خون خاموش میشد. این لنزها بسیار نرم و انعطافپذیر بوده و به جای خون از اشک برای تشخیص میزان قند بدن استفاده میکرد. همچنین پوشیدن این لنزها نیز کاملاً راحت و بدون درد و ناراحتی بوده و علیرغم داشتن یک آنتن ریز، ابزار اصلاح کننده و مقادیر زیادی سیمکسی بسیار ریز، هیچ اختلالی در بینایی ایجاد نمیکرد. تمامی این ترکیب یک صدم قطر لنز بوده و در لایه بیرونی آن نصب میشد.
۴- اشکها بسیار منحصربهفرد هستند
در نگاه اول اشکها همه یک شکل به نظر میرسند. اشکها همه قطرات بیرنگی هستند که به لطف جاذبه زمین، در پایین کمی قطورتر و در انتهای خود کمی باریکتر هستند. با این وجود، اشکها سه نوع هستند: واکنشی، بنیانی و احساسی که هر کدام آنتی بادیها، چربیها و آنزیمهای خاص خود را دارد. منحصربهفرد بودن اشک را میتوان زیر میکروسکوپ به خوبی مشاهده کرد. در سال ۲۰۱۵، و بر اساس تحقیقی تجربی که صورت گرفت، شکل اشکهای تحریک شده در اثر پاشیدن اسپری فلفل، بریدن پیاز یا احساساتی شدن با هم متفاوت بوده و حتی نتیجه در مورد محرکهای یکسان نیز کاملاً متفاوت بود.
۵- گریه در حمام
گفته میشود که گریه کردن در حمام بسیار خوشایند و آرام بخش است، اما به گفته کارشناسان مطالعه چنین پدیدهای در حمام دشواریهای خاص خود را دارد، زیرا گریه کردن واقعی در حمام در شرایطی که تحت نظر محققان هستید تقریباً امکانپذیر نیست. پاسخ به دلیل گریه کردن در حمام ترکیبی از منطق و روانشناسی اجتماعی است. اغلب افراد بالغ دوست ندارند در ملاء عام گریه کنند. دوش گرفتن نیز خوشایند بوده، احساس خوبی ایجاد کرده و باعث تمیزی میشود.
به همین دلیل حمام مکان محبوبی برای کسانی است که به دنبال آرامش و فضایی شخصی و خصوصی هستند. نیاز به گفتن نیست که صدای آب نیز به خوبی صدای هقهق و گریه افراد را مانند یک صدا خفه کن مخفی میکند. تحقیقات میدانی نیز نیاز به این گریه کردن به دور از چشم عموم را تایید مینماید. در تحقیقاتی که بر روی بیش از ۵۰۰۰ نفر در ۳۵ کشور صورت گرفته، مشخص گردید که هنگام مهیا شدن شرایط برای گریه کردن، ۶۲درصد از شرکت کنندگان بعد از رفتن به خانه گریه میکردند در حالی که ۳۵درصد از آنها تنها زمانی که تنها بوده و کسی در اطرافشان نبود اشک میریختند.
۶- اشک میتواند برق تولید کند
لیزوزیم یک آنزیم موجود در اشک انسان، سفیده تخم مرغ، بزاق و شیر پستانداران است که هنگام کریستالی شدن خاصیت پیزوالکتریک (piezoelectricity) از خود نشان میدهد. این انرژی توسط مواد خاص و در شرایطی که تحت فشار قرار میگیرند تولید میشود که یکی از آنها کریستال کوارتز است. در سال ۲۰۱۷، دانشمندان اولین تلاش را برای آزمایش این که آیا لیزوزیم آیا میتواند واقعاً به تولید جریان برق کمک کند آغاز کردند. داشتن چنین پتانسیلی یک موضوع بود و تولید جریان الکتریسیته به طور واقعی مسئلهای دیگر.
مقداری از این پروتئین روی لایههایی از فیلم مالیده شده و تحت فشار مکانیکی قرار گرفت. وقتی که نتایج مورد بررسی قرار گرفت مشخص شد که لیزوزیم نیز مانند کوارتز و به همان اندازه نیروی الکتریسیته تولید کرده است. لیزوزیم یک ماده زیستی طبیعی و بدون قابلیت سمی است و این موضوع میتواند نویدبخش پیشرفتهای تاریخی در حوزه زیست داروها باشد، به خصوص در شرایطی که نیاز به ایمپلنتهایی با روکشهای آنتی باکتریال و الکترواکتیو وجود داشته باشد. بدین ترتیب اشک میتواند روزی تامین کننده انرژی مورد نیاز تجهیزاتی باشد که در درون بدن انسان کار گذاشته میشوند.
۷- تحقیقات خطوط هوایی ویرجین آتلانتیک در مورد گریه کردن در پرواز
وقتی که خطوط هوایی ویرجین آتلانتیک در سال ۲۰۱۱، تحقیقاتی بیسابقه را انجام داد نتیجه آن بسیار واضح بود. افراد هنگام پرواز بسیار احساساتی میشوند و سفر هوایی باعث گریه در افراد میشود. حدود ۴۱درصد از شرکت کنندگان مرد در این تحقیق اعلام کرده بودند که هنگام پرواز و به شکل مخفیانه زیر پتوهای خود گریه کردهاند. هنوز هیچ تحقیقات علمی جامعی در مورد این که چرا حرکت کردن در هوا در داخل یک محفظه فلزی اشک ما را در میآورد، اما شاید محصور شدن در صدها هزار متر بالاتر از سطح زمین و ترس عمیق از سقوط کردن در این امر بیتاثیر نباشد.
عوامل دیگری مانند از دست دادن عزیزان، خستگی، شکلگیری احساسات نادرست و نوشیدن مایعات نیز میتوانند در این امر موثر باشند. گاهی اوقات نیز پرواز باعث محرومیت خفیف از اکسیژن میشود که این موضوع به نوبه خود میتواند تصمیمگیری و افکار فرد را دچار اختلال نماید. ترس از پرواز در ترکیب با وحشت و خستگی از قوانین سختگیرانه فرودگاهها و ترافیک هوایی نیز میتواند حتی قبل از سوار شدن به هواپیما باعث کلافگی و احساساتی شدن افراد شود. هنوز درمانی برای این مشکل یافت نشده است، اما خطوط هوایی ویرجین آتلانتیک مهمانداران خود را از این موضوع آگاه کرده و از آنها خواسته که برای کاهش این حس در طول پرواز بیشتر با مسافران در ارتباط بوده و با آنها مراوده داشته باشند.
۸- چرا پیاز باعث میشود اشک چشم جاری شود؟
کمتر کسی پیدا میشود که خرد کردن پیاز را دوست داشته باشد. این سبزیجات بدجنس باعث میشود که اشک به طور مداوم از چشم جاری شود و گاهی اوقات مژهها بدون اینکه کنترلی بر روی آنها داشته باشیم در نتیجه حضور پیاز بسته میشوند. اما چرا این اتفاق رخ میدهد؟ پاسخ بسیار حیرتانگیز است. پیاز از خود دفاع میکند. آسیبی که با ضربات چاقو به بدنه پیاز وارد میشود باعث میگردد مادهای شیمیایی در بدنه پیاز ترشح شود که عامل تهدید کننده پیاز را فراری دهد.
این ماده شیمیایی پروپانتیال اس اوکساید (propanthial s-oxide) نام دارد. وقتی که این ماده شیمیایی از سلولهای آسیب دیده پیاز ترشح میشود، به گاز تبدیل شده و بالا میرود. در برخورد با چشم، این ترکیب در آب چشم حل شده و به اسید سولفنیک تبدیل میگردد. این ترکیب اسیدی باعث تحریک غدد اشک شده که احساس مشهور «چشمهایم دارند میسوزند» را ایجاد میکند. خوشبختانه این ترکیب اسیدی آنقدر قوی نیست که به چشم آسیب جدی وارد نماید. البته تمامی انواع پیاز به یک شکل و یک قدرت معین به تهدیدات بیرونی واکنش نشان نمیدهند. اگر چه دلیل این امر همچنان ناشناخته باقی مانده، اما احتمالاً با میزان سولفوری که پیاز در طول دوره رشد از زمین جذب میکند بیارتباط نیست.
۹- چرا شادی و خوشحالی اشکمان را در میآورد؟
گریه کردن اغلب با احساسات منفی و ناراحت کننده مانند سوگواری و غم همراه است. با این وجود میبینیم که برخی افراد در عروسی یا حتی زمانی که در یک مسابقه بزرگ ورزشی برنده میشوند نیز گریه میکنند. آنطور که مطالعات نشان میدهد که وقتی زمان روشن کردن کانالهای آبی برای گریه کردن فرا میرسد، مغز نمیتواند بین احساسات منفی و مثبت تمایز قائل شود. هیپوتالاموس، تنها به احساسات شدیدی که در فرد ایجاد میشود پاسخ میدهد و نمیتواند استرس یا شادی پشت این جریان احساسی را شناسایی نماید.
به محض این که هیپوتالاموس این جریان احساسی فراگیر و شدید را دریافت میکند، سیستم عصبی خودکار را فعال میسازد. برنده مدال طلا و ورزشکاری که مسابقه را باخته به دلایلی کاملاً متفاوت گریه میکنند، اما در کمال ناباوری، دومینویی که در مغز آنها برای جاری شدن اشک رخ میدهد کاملاً یکسان و در مسیری مشابه صورت میگیرد.
۱۰- اشک نشانه بیپناهی
هیچکس به طور دقیق و مشخص نمیداند که چرا انسانها گریه میکنند، اما تئوریهای زیادی در مورد علل این امر وجود دارد. با این وجود نمیتوان وجود و تاثیر یک عامل احساسی و عاطفی را در این امر نادیده گرفت. گاهی اوقات نیز اشک به عنوان مکانیزمی دفاعی در برابر گرد و خاک و دود از چشم جاری میشود. در سال ۲۰۰۹، یک زیست شناس خلاق، از زاویه بقا به این پدیده نگاه کرده و از خود پرسید: گریه کردن چه فواید تکاملی در خود دارد؟
بررسیهای اورن هاسون نشان میدهد که اشک ریختن نشان دهنده بیپناه بودن و نداشتن ابزاری برای دفاع از خود از جنبهای مثبت است. نشانههای فیزیکی درماندگی، مانند گریه کردن، سیگنالهایی تهدید کننده نیستند. بدین ترتیب، اشک میتواند بسیار بهتر از جروبحث و درگیری، یک مناقشه را کاهش داده یا حتی متوقف نماید. همچنین اشک ریختن باعث برانگیخته شدن همدردی در دیگران شده و هرگونه حمایت، شانس فرد را برای بقا افزایش میدهد. علاوه بر این، گریه کردن افراد با هم میتواند رابطه و انسجام بین آنها را بهبود بخشد. با این وجود، هاسن تصریح میکند که گریه کردن تنها در شرایطی خاص میتواند موثر و مفید باشد. بدون شک ضجه زدن در برابر رییس هیچگاه باعث نخواهد شد که او برای افزایش دستمزد شما متقاعد شود.