دود خوشطعم، زخم ماندگار؛ چگونه ویپ میتواند ریهها را برای همیشه نابود کند؟
نوجوانی پس از ویپ کشیدن به «ریه پاپکورنی» مبتلا شد؛ بیماری نادری که از کارخانههای پاپکورن آمد و حالا به تهدیدی برای جان نسل جوان تبدیل شده است.
ریه پاپکورنی
به نقل از خبر سنتر یک نوجوان آمریکایی، پس از سه سال مصرف مخفیانهی ویپ، به بیماری نادر و برگشتناپذیر «ریه پاپکورنی» مبتلا شد؛ این بیماری که پیشتر در میان کارکنان کارخانههای پاپکورن یا همان ذرت بوداده دیده شده بود، با استنشاق ترکیبات شیمیایی خطرناکی مانند دیاستیل، به انسداد شدید در مجاری تنفسی منجر میشود.
بهگزارش پیپل، برین کالن، دختری ۱۷ ساله و اهل نوادا، سالها بیخبر از چشم مادرش ویپ میکشید تا با اضطرابهای پساکرونا کنار بیاید تا اینکه یک روز وسط تمرین گروه تشویقکنندگان، نفسش بند آمد و تماس وحشتزدهی او با مادر، آغازگر کابوسی بزرگ شد: ریه پاپکورنی، بیماری نادر و برگشتناپذیری که ریه را در سکوت میسوزاند. این تشخیص مرگبار، شوکی بود که برین را از ویپ جدا و مادرش را نیز به صدایی رسا برای هشدار به خانوادههایی تبدیل کرد که فکر میکنند دودهای رنگی و خوشطعم، هیچ خطری ندارند.
روایت عمومی داستان برین، زنگ خطری جدی را دربارهی ایمنی ویپ به صدا درآورد؛ چراکه حتی در صورت نبودن دیاستیل، بسیاری از طعمدهندههای محبوب ویپ با حرارتدیدن به مواد سمی تبدیل میشوند. شواهد فزاینده، هشدار میدهند که ظاهر فریبندهی ویپ میتواند پوششی باشد بر تهدیدی جدی برای سلامت نسل جوان.
ویپ و ابتلا به ریه پاپکورنی
بیماری ریه پاپکورنی که با نام علمی «برونشیولیت انسدادی» (Bronchiolitis obliterans) شناخته میشود، نوعی التهاب شدید و برگشتناپذیر در راههای هوایی کوچک ریهها است. این بیماری، علائمی مانند سرفهی مزمن، خسخس سینه، خستگی مداوم و تنگی نفس را به همراه دارد.
بهنقلاز کانورسیشن، اصطلاح ریه پاپکورنی، برای نخستین بار در اوایل دهه ۲۰۰۰ مطرح شد؛ زمانی که شماری از کارکنان کارخانهی پاپکورن مایکروویوی، پس از استنشاق مادهی شیمیایی «دیاستیل» به مشکلات ریوی مبتلا شدند. این ماده، همان ترکیبی است که عطر و طعم کرهای به پاپکورن میبخشد.
دیاستیل یا «۲٬۳-بوتاندیون»، نوعی طعمدهندهی خوراکی است که در صورت استنشاق بهصورت ذرات معلق، میتواند بسیار سمی باشد. این ترکیب با ایجاد التهاب و زخم در برونشیولها (شاخههای ریز نایژه در ریه)، عبور هوا را بهشدت دشوار میکند و ممکن است به آسیبهای دائمی و ناتوانکننده منجر شود.
قوانین استفاده از دیاستیل در سیگارهای الکترونیکی، در کشورهای مختلف متفاوت است. اتحادیه اروپا و بریتانیا استفاده از آن را ممنوع کردهاند، اما در ایالات متحده و بسیاری از مناطق دیگر، هنوز مجاز است. همچنین، باید توجه داشت که ویپهای غیرقانونی یا تقلبی که کنترل کیفی مناسبی ندارند، سهم بزرگی از بازار را تشکیل میدهند و خطر این مواد را بیشتر میکنند.
ترکیبات خطرناک موجود در ویپ
اما ترکیبات خطرناک موجود در ویپ، تنها به دیاستیل محدود نمیشوند. استنشاق مواد شیمیایی دیگری مانند فرمال دهید و استالدهید که در بخار ویپ نیز یافت شدهاند، میتواند موجب بروز بیماریهای ریه، مانند ریه پاپکورنی شوند.
نگرانکنندهترین نکته دربارهی بیماری ریه پاپکورنی، فقدان درمان قطعی است. زمانی که بافت ریه آسیب میبیند، تنها میتوان علائم را با استفاده از داروهایی مانند گشادکنندههای نایژهای، استروئیدها و در موارد شدید، پیوند ریه، مدیریت کرد. ازاینرو، پیشگیری عملاً تنها راه مقابله با این بیماری بهحساب میآید. با وجود این هشدارها، محبوبیت ویپ در میان نوجوانان همچنان رو به افزایش است.
ویپ؛ دامی از جنس بخار و طعمهای جذاب
طعمهای فریبندهای مانند آدامس بادکنکی، آبنبات یا میوههای یخی، نوجوانان بسیاری را به سمت ویپ میکشاند. اما پشت پردهی این جذابیت طعمی، ترکیبی از مواد شیمیایی قرار دارد که اغلب برای استنشاق طراحی نشدهاند. مایعات الکترونیکی موجود در ویپها، ترکیبی پیچیده از نیکوتین و طعمدهندههایی هستند که شاید برای مصرف خوراکی تأیید شده باشند، اما ایمنی آنها برای استنشاق بررسی نشده است.
تفاوتهای عمدهای میان خوردن و استنشاق ترکیبات وجود دارد. مواد خوراکی پس از ورود به بدن از طریق مسیر گوارش و فیلتر طبیعی کبد عبور میکنند، اما در صورت استنشاق، مستقیماً وارد ریه و سپس خون میشوند و در عرض چند ثانیه، به اندامهای حیاتی میرسند.