گرمازدگی در روزهای گرم تابستان می‌تواند یک مشکل خطرناک باشد. اگر نادیده گرفته شود یا درمان نشود، عوارض آن می‌تواند جبران‌ناپذیر و حتی مرگبار باشد. بنابراین، همیشه به علائم و نشانه‌های گرمازدگی و سکته گرمایی آگاه باشید تا بتوانید جلوی عوارض خطرناک آن را بگیرید
سکته گرمایی و علائم آن
سکته گرمایی خطرناک‌ترین بیماری مرتبط با گرماست و زمانی رخ میدهد که دمای بدن به سرعت افزایش یابد و سیستم خنک‌کنندهٔ بدن (تعریق) از کار بیفتد. در این حالت، دمای بدن می‌تواند تنها در عرض چند دقیقه به ۴۱ درجه سانتیگراد برسد.
سکته گرمایی می‌تواند ناشی از فعالیت بدنی شدید در هوای گرم یا قرارگیری طولانی‌مدت در معرض گرما و رطوبت باشد. دمای بسیار بالای بدن می‌تواند به مغز و دیگر اعضای حیاتی آسیب بزند و در موارد شدید، سکته گرمایی ممکن است منجر به نارسایی سیستم اعضا و حتی مرگ شود.
علائم سکته گرمایی عبارت‌اند از: دمای بسیار بالای بدن (بالاتر از ۳۹ درجه سانتیگراد)، قرمزی، داغی و خشکی پوست بدون عرق، تنفس تند و سطحی، سرگیجه، نبض تند و قوی، سردرد کوبشی، عدم تعادل و گیجی، پریشانی، تهوع، از هوش رفتن، تشنج و عدم ادرار.
سکته گرمایی ممکن است به سرعت رخ دهد؛ با این حال، قبل از اینکه خطرناک شود علائم خود را نشان میدهد. گرمازدگی نسبت به سکته گرمایی خفیف‌تر است؛ اما هنوز هم ممکن است خطرناک باشد.
برای پیشگیری از بروز سکته گرمایی می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- لباس خنک و سبک با رنگ روشن و آزاد در تن بپوشید.
- در گرم‌ترین ساعات روز کمتر بیرون باشید.
- زیاد آب بنوشید. حتی اگر فعالیت بدنی ندارید، بدن شما در هوای گرم به مایعات بیشتری نیاز دارد. نوشیدنی‌های قندی ننوشید، زیرا باعث از دست دادن آب بیشتر از بدن می‌شوند.
- مکرراً استراحت کنید. اگر بیرون هستید، به خودتان وقت استراحت دهید تا بدنتان بتواند خودش را ریکاوری کند.
- ضدآفتاب استفاده کنید. آفتاب‌سوختگی توانایی بدن در خنک‌کردن خودش را کاهش میدهد و ممکن است منجر به دهیدراته شدن بدن شود. ۳۰ دقیقه قبل از بیرون رفتن، ضدآفتاب مناسب استفاده کنید.
- در اتومبیل با شیشه‌های بسته نمانید. هوای داخل اتومبیل ممکน است در عرض چند دقیقه به شدت گرم شود.
این توصیه‌ها می‌تواند به پیشگیری از سکته گرمایی کمک کند.
با کسی که گرمازده شده چه کنیم؟
اگر فکر می‌کنید کسی دچار سکته گرمایی شده است، باید فوراً با اورژانس تماس بگیرید یا او را به نزدیک‌ترین مرکز درمانی ببرید. در فاصله زمانی که منتظرید کمک برسد، می‌توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- فرد را به داخل خانه یا یک فضای سایه‌دار منتقل کنید.
- لباس‌هایش را کم کنید.
- بدنش را با روش‌های زیر خنک کنید:
- روی گردن، کشاله ران و زیربغل فرد، حوله خیس یا کیسه یخ بگذارید.
- در صورت امکان، فرد را زیر دوش آب سرد یا در وان آب سرد قرار دهید.
- با شیلنگ به فرد آب بپاشید.
- با اسفنج آغشته به آب سرد بدنش را خنک کنید.
- با آب سرد و پنکه مه‌پاش بدنش را خنک کنید.
این اقدامات می‌تواند به بهبود وضعیت فرد کمک کند.
روزهایی که هوا بیش از حد گرم است چه بنوشیم؟
در روزهایی که هوا خیلی گرم است، باید زیاد آب بنوشید. بسیاری از افراد نمی‌دانند که وقتی احساس تشنگی می‌کنند، در حقیقت بدنشان دهیدراته شده است. به همین دلیل، باید پیش از اینکه تشنه شوید آب بنوشید.
آب در صدر فهرست نوشیدنی‌های سالم قرار دارد و نوشیدن آب مؤثرترین راه هیدراته نگه‌داشتن بدن است. افرادی که مجبورند ساعت‌های طولانی در هوای گرم بیرون باشند، باید هر ۱۵ تا ۲۰ دقیقه حداقل یک فنجان آب بنوشند.
آب نارگیل نیز گزینه خوبی است، زیرا کم کربوهیدرات و پُرپروتئین است و دارای الکترولیت‌هایی است که از طریق عرق از دست می‌دهید. شیر بدون چربی یا شیر کم‌چرب نیز برای هیدراته کردن بدن مفید است، به خصوص در مورد کودکان. شیر دارای پروتئین، کلسیم، کربوهیدرات و الکتрولیت است و به جبران سدیم از دست رفته بدن کمک می‌کند.
اسموتی‌های سبز یا میوه‌ای نیز عالیند. هم میوه و هم سبزیجات به هیدراته کردن بدن کمک می‌کنند. بهتر است از اسموتی‌های خانگی به جای اسموتی‌های صنعتی استفاده کنید، زیرا اسموتی‌های صنعتی معمولاً دارای افزودنی، قند و سدіم هستند.
خوردن خوراک‌های آبدار نظیر خيار نيز مي تواند به هيدرات كردن بدن كمك كند. خيار يك ميوه آبدار و فوق العاده براي رفع عطش و گرمازدي است كه پتاسيم فراواني دارد و مي تواند فشارخون را پائين بياورده و خاصيت ضدالتهابي نيز دارده كه مي توانده سر دردهاي ناشي از گرمازدي را تسكين دادده يا حتي التحاب آفتاب سوختگي را كم كنده.”
این توصیه‌ها می‌تواند به حفظ هیدراتاسـیون بدن در روزهای گرم هوا کمک کند.
