یکی از گیاهان دارویی پرخاصیت و کاربردی، گل ختمی است؛ گل زیبایی که بیشتر با جلوه‌ای که به باغچه‌ها می‌دهد، شناخته می‌شود و شاید از کاربرد‌های دارویی فراوان آن بی‌خبر باشید.
گل ختمی خواص درمانی فراوانی دارد و ناراحتی‌ها و بیماری‌های گوناگونی را درمان می‌کند. دانه‌ها، ریشه، ساقه، برگ و گل‌های این گیاه کاربرد‌های دارویی دارند. از گل ختمی برای برطرف‌کردن و درمان سرفه، درد، زخم معده، زخم، دیابت، سرماخوردگی، تب و مشکلات معده استفاده می‌شود.
فواید بی نظیر گیاه ختمی برای پوست و بدن
گل ختمی از سنگ کلیه جلوگیری می‌کند و احتقان سینه را تسکین می‌بخشد. این گیاه زخم‌های گوارشی، تب یونجه، التهاب مثانه، گاز معده، ورم معده، آمفیزم، اسهال و برونشیت را درمان می‌کند.
گل ختمی مو‌ها را درخشان و نرم می‌کند. این گل نرم‌کننده گیاهی مؤثر است که از خشکی مو جلوگیری می‌کند. مرطوب‌کننده‌ای عالی برای پوست است و ساعت‌ها به پوست آب‌رسانی می‌کند. این گیاه خشکی پوست را درمان و پوست را نرم و درخشان می‌کند.
رومى‌ها به ختمی خیلى معتقد بودند تا آنجا که Pliny طبیعى‌دان معروف رومى در نوشته‌هایش اظهار کرده است: «هرکس یک قاشق سوپ‌خورى خطمى خرد و گرد شده را بخورد در آن روز به هیچ بیمارى مبتلا نمى‌شود»
از نظر جالینوس سرد و تر، از نظر شیخ الرئیس ابوعلی سینا گرم معتدل و از نظر زکریای رازی گرم میانه است از نظر نگارنده کتاب الابنیه عن حقائق الادویه گرم است اندر درجهى اوّل. تخم و بیخ آن را در قوت مانند گل آن و از آن بسیار قویتر و تجفیف آن بیشتر و لطیفتر دانسته اند. به نظر می سد که نظر بوعلی به حقیقت نزدیک است گرچه عده ای نیز ختمی را معتدل القوى و مایل بسردى و ترى دانسته‌اند.
خواص ختمی
ملین مزاج ، محلل و منضج (معتدل‌کنندۀ اخلاط) است.
جهت رفع شقاق و تقشر(پوسته پوسته شدن) پوست کف دست و پا نافع است.
شستن با جوشاندۀ برگ آن براى نرم کردن موى سر نافع است.
با روغن کنجد بر پوست مالند و در آفتاب نشینند بهک را بزداید و تخمش در این باره موثرتر است.
ورم سخت را نرم می کند.
از آماس جلوگیری می نماید.
ورم خونی را فرو می نشاند.
دمل را می رساند.
در علاج آماس نفخی و خنازیر مفید است؛ با صمغ و گوگرد بر خنازیر گذارند سودمند است.
با سقز تلخ بردارند(شیاف واژینال) زهدان سخت شده را نرم می کند. نشستن در دم‌کردۀ آن براى تحلیل ورم مقعد و بسته بودن دهانه رحم زنان عقیم مفید است.
ختمی و به ویژه اگر با پیه غاز باشد در علاج درد مفاصل، عرق النساء (سیاتیک)، لرزش، کشیدگی و گسیختگی ماهیچه، کشیدگی اعصاب مفید است.
ضمادش علاج ورم بناگوش است.
التهاب و بادکردگی پلک را از بین می برد.
راه بلغم آوردن را آسان می کند.
به ذلیل قبضی که دارد، مانع خون برآوردن از گلو می شود.
ضماد برگش ورم پستان را فرو می نشاند.
از علاجات ذات الریه است.
شیره اش تشنگی را فرو می نشاند.
در ترشحات زنانگی علاوه بر خوردن، از همان محلول دستگاه تناسلی را شستشو دهند.
با روغن کنجد و روغن زیتون بر بدن بمالند از گزند حشرات در امان می مانند.
قطعات ریشه ختمى را در آب خیسانده و از آن براى رفع تحریکات جلدى و به عنوان آرام‌کنندۀ ناراحتى‌هاى پوستى استفاده مى‌کنند.
از ریشۀ ختمى به صورت دم‌کرده براى تسکین سرفه شدید استفاده می شود.
رومى‌ها به خطمى خیلى معتقد بودند تا آنجا که Pliny طبیعى‌دان معروف رومى در نوشته‌هایش اظهار کرده است: «هرکس یک قاشق سوپ‌خورى ختمى خرد و گرد شده را بخورد در آن روز به هیچ بیمارى مبتلا نمى‌شود»
در یک آزمایش علمى جدید نشان داده شده است که خطمى توانایى گلبولهاى سفید را براى بلع و از بین بردن میکربها افزایش مى‌دهد و به این ترتیب به سیستم دفاعى بدن کمک مى کند.
