پروبیوتیک چیست و فواید سلامتی و عوارض جانبی آن چیست؟

پروبیوتیک ها میکروارگانیسم های زنده ای هستند که در دستگاه گوارش زندگی می کنند. دستگاه گوارش از روده کوچک، روده بزرگ و کولون تشکیل شده است. این قسمت از بدن تریلیون ها میکروب یا میکروبیوتای روده را در خود جای داده است که نقش مهمی در تنظیم سلامت دارند.

اهمیت مصرف پروبیوتیک ها

پروبیوتیک ها از سویه های بسیاری از باکتری های “خوب” تشکیل شده اند. برخی از سویه های رایج عبارتند از لاکتوباسیلوس، بیفیدوباکتریوم و ساکارومایسس.

پروبیوتیک ها به عنوان یک غذای کاربردی در نظر گرفته می شوند زیرا مزایای سلامتی بیشتری نسبت به مواد مغذی اساسی دارند. دو راه برای وارد کردن پروبیوتیک ها در رژیم غذایی وجود دارد: از طریق غذا یا به شکل مکمل.

غذاهای غنی از پروبیوتیک

پروبیوتیک ها در بسیاری از غذاهای سالم یافت می شوند. برخی از غذاهایی که ممکن است قبلاً بخورید بدون اینکه بدانید باکتری های سالم مصرف می کنید.

غذاهای غنی از پروبیوتیک عبارتند از:

ماست

کومبوجا

کفیر

کلم ترش

ترشی

کیمچی

میسو

تمپه

مقداری پنیر

پروبیوتیک ها معمولا در غذاهای تخمیر شده مانند کلم ترش، کومبوچا و میسو یافت می شوند.

تخمیر فرآیندی است که در آن میکروارگانیسم‌ها (به عنوان مثال، مخمر یا باکتری) از کربوهیدرات‌ها به الکل یا اسید تبدیل می‌شوند. این فرآیند یک محیط ایده آل برای رشد پروبیوتیک ها ایجاد می کند.

تخمیر مواد غذایی را با ماندگاری طولانی‌تر حفظ می‌کند و همچنین به غذا بو و طعم خاصی می‌دهد که ممکن است برای برخی افراد ناخوشایند باشد.

در حالی که همه غذاهای حاوی پروبیوتیک تخمیر نمی شوند، پروبیوتیک ها اکنون به محصولات غذایی جدید مانند بستنی، نوشیدنی ها و غلات اضافه می شوند.

فواید پروبیوتیک ها برای سلامتی

پروبیوتیک ها یک موضوع محبوب در تغذیه هستند. در حالی که تحقیقات بیشتری برای تعیین اثربخشی و ایمنی پروبیوتیک ها در حال انجام است، برخی تحقیقات نشان می دهد که بین بیماری، سلامتی و تغییرات در میکروبیوتای روده رابطه وجود دارد.

میکروبیوتای روده بر سلامت کل بدن تأثیر می گذارد. پروبیوتیک ها نقش مهمی در متابولیسم، فیزیولوژی و توسعه و عملکرد سیستم ایمنی دارند که بر سلامت کلی تأثیر می گذارد.

مزایای سلامتی پروبیوتیک ها عبارتند از:

  1. سلامت گوارش

پروبیوتیک ها به طور گسترده ای در مورد بیماری های گوارشی مورد مطالعه قرار گرفته اند و نشان داده اند که درد شکم و علائم سندرم روده تحریک پذیر را بهبود می بخشند.

  1. پیشگیری و درمان اسهال

تحقیقات نشان داد که پروبیوتیک‌ها برای درمان اسهال عفونی حاد ناشی از باکتری‌ها مؤثرتر هستند، اما نتایج متناقضی برای اسهال ناشی از ویروس‌ها ایجاد کردند.

  1. کاهش وزن

برخی تحقیقات نشان داد که پروبیوتیک ها در کاهش وزن نقش دارند، اگرچه اکثر یافته ها متناقض هستند.

یک متاآنالیز نشان داد که استفاده از پروبیوتیک ها در ترکیب با پری بیوتیک ها اثر همزیستی ایجاد می کند که باعث کاهش دور کمر، شاخص توده بدنی (BMI)، نواحی چربی احشایی و دور باسن در افراد دارای اضافه وزن یا چاق می شود.

  1. کاهش التهاب

آزمایش‌های بالینی نشان داد که پروبیوتیک‌ها بر بیومارکرهای رایج التهاب و همچنین علائم و نشانه‌های بیماری التهابی مزمن تأثیر می‌گذارند.

  1. ا سلامت ایمنی

نشان داده شده است که پروبیوتیک ها پاسخ ایمنی را به صورت موضعی در روده و به طور سیستماتیک در سراسر بدن افزایش می دهند. آنها همچنین پاسخ ایمنی را برای برخی از آلرژن ها تعدیل می کنند.

تحقیقات بیشتری برای بررسی بیشتر اثربخشی پروبیوتیک ها بر سلامت ایمنی در حال انجام است. بهترین راه برای مشاهده مزایای سلامتی پروبیوتیک ها، مصرف مقدار کافی در رژیم غذایی شما است.

نقش پروبیوتیک ها در بهبود سلامت روده

از هر پنج آمریکایی یک نفر برای سلامت دستگاه گوارش خود پروبیوتیک مصرف می کند. میکروارگانیسم هایی که روده را اشغال می کنند، نقش مهمی در سلامت دارند و تحت تأثیر عوامل خارجی مانند رژیم غذایی، سبک زندگی و آنتی بیوتیک ها قرار می گیرند.

این میکروارگانیسم ها برای هموستاز یا تعادل تلاش می کنند. هنگامی که میکروبیوتای روده نامتعادل می شود، سلامت دستگاه گوارش تحت تأثیر قرار می گیرد.

ثابت شده است که پروبیوتیک ها برای اسهال، کولیت اولسراتیو، سندرم روده تحریک پذیر و یبوست موثر هستند. مصرف پروبیوتیک ها می تواند ترکیب میکروبیوتای روده را متعادل کند و به کاهش این علائم کمک کند.

عوارض مصرف پروبیوتیک ها

به طور کلی، پروبیوتیک ها برای مصرف کودکان، بزرگسالان و افراد مسن بی خطر هستند. اکثر گونه های پروبیوتیک توسط سازمان غذا و دارو (FDA) به عنوان “به طور کلی به عنوان ایمن (GRAS)” برای مصرف مردم شناخته شده اند.

برخی از افراد ممکن است عوارض جانبی جزئی گوارشی مانند نفخ، گرفتگی شکم، مدفوع نرم و نفخ را تجربه کنند.

با این حال، توصیه می شود افرادی که دچار نقص ایمنی هستند در مصرف پروبیوتیک ها محتاط باشند و قبل از مصرف با پزشک خود صحبت کنند.

معصومه لطفی (خبرسنتر)