آوایی اندوهناک داشت و با همراهی نغمههای غمناک سازش، گویی درد هزاران سال تنهایی و بیکسی را روایتمیکرد. هم مامور کنترل بلیت در سینما بود، هم تئاتر بازی میکرد و هم سودای جهانگردی در سر داشت. مهرپویا همین قدر همه فن حریف بود.
۶ تیرماه، زادروز زندهیاد عباس مهرپویا است. وی به عنوان یک خواننده، موسیقی دان تلفیقی، نوازنده، آهنگساز، تنظیمکننده، جهانگرد و دکوراتور شناخته میشد. اگر مهرپویا در تاریخ ۴ خرداد ۱۳۷۱ به دلیل بیماری سرطان از دنیا نمیرفت، امروز ۹۶ ساله میشد.
امروز ما بهیاد عباس مهرپویا هستیم که دیگر نیست تا قصیده «قبیله لیلی» را برایمان خوانده و تصویر پاروی «قایقرانان» را در ذهنمان بنشاند. او به همراه اثری چون «مرگ قو» خلقکننده فضایی از غم و احساس در شعر و موسیقی ایرانی بود.
مهرپویا و علاقه به هنرهای دستی
مهرپویا در سال ۱۳۰۶ در تهران به دنیا آمد. او از کودکی شروع به علاقهمندی به هنر نمود و پیش از اینکه با موسیقی آشنا شود، در حوزه هنرهای دستی فعالیتهایی داشت. او زندگی هنری خود را با تئاتر آغاز کرد و در نمایشهای برجسته دهههای ۲۰ و ۳۰ قرن بیستم، نقشهای مختلفی را ایفا کرد. اما عشق او به موسیقی با بازی ساز عود آغاز شد. در حین اجرای نمایش، او عود مینواخت و به همین دلیل در «جامعه باربد» به سینما دعوت شد.
ساخت موسیقی برای فیلمهایی مانند «جدال با شیطان» و «دزد عشق» از جمله فعالیتهایی بود که به نتیجهی خوبی منجر شد. اما پس از گذشت زمان، او به نواختن گیتار نیز روی آورد و قطعهای به نام «کلبه سرخپوستان» را با گیتار الکتریک اجرا کرد. گفته میشود که او اولین کسی بود که گیتار الکتریک را وارد ایران کرد و آن را نواخت.
شاید برای شما جالب باشد : ازدواج ششم سیاوش قمیشی
وقتی مهرپویا جهانگرد شد
مهرپویا به دلیل اینکه در موسیقی پاپ ایرانی احساس یکنواختی میکرد و از طرفی علاقه به فرهنگ و هنر کشورهای دیگر داشت، سفرهایی را به منظور تحقیق و گردآوری اطلاعات جدید و جامع در بخشهای مختلف آغاز کرد.
او به کشورهایی چون مصر، بلژیک و هندوستان سفر کرد و بعد از ماهها زندگی در هند و آموختن ساز «سیتار» نزد بزرگان آن دیار و همچنین آشنایی با فرهنگ و آداب رسوم خاص و گوناگونِ این کشور پهناور و شگفتانگیز، با دستی پر از مطالب و تصاویر به ایران بازگشت.
سپس سفرهایش را به کشورهای دیگری از جمله آفریقا، ژاپن، چین، آمریکا، جزایر هاوایی، جزایر ساموآ در فیجی، پرتغال، جزایر سلیمان، اسپانیا و غیره ادامه داد. او ضمن اینکه از هر سرزمینی دیدن میکرد، به ایدههایی نو و تازه برای کارهای هنری خود، به خصوص در زمینه موسیقی و کارهای دستی نیز دست پیدا میکرد. تعدادی از مطالب تهیه شده و عکسهای او به صورت مقالات در بسیاری از مجلات آن روزها به چاپ رسیدهاند.
مهمترین آثار موسیقی مهرپویا چه بود؟
یکی از مهمترین سفرهای مهرپویا به هندوستان بود که در آنجا نواختن ساز سیتار را از «محمود میرزا» و با راهنمایی «راوی شانکار» آموخت. قطعهی «قایقرانان» نیز حاصل همین سفر پیدرپی او است. ریتم این موسیقی با صدای طبیعی پاروی قایقرانان و موج دریا تنظیم شده است.
«مرگ قو» یکی دیگر از مهمترین آثار مهرپویا است که با شعر محمد حمیدیشیرازی و با سبکی نو اجرا شد. او حتی برای خود سبکی به نام «کوکتل موسیقی» به وجود آورد و مدتها به همان سبک کار کرد. «کوکتل موسیقی» حاصل شناسایی موسیقی و ساز کشورهای جهان توسط او و آمیزشی از این اصوات بود.
آلبوم «قبیله لیلی» نیز یکی از آثار پرمخاطب مهرپویاست که قطعه معروف «آسمان میگرید امشب» هم در همین آلبوم گنجانده شده است. مهرپویا با ساخت و اجرای ترانه «قبیله لیلی» در این اثر، داستان لیلی و مجنون را در قالبی نو با کلام پرویز وکیلی دوباره بر سر زبانها انداخت.