بیوگرافی ایلان ماسک؛ نابغه، خیال‌پرداز و شومن پرحاشیه سیلیکون‌ولی

بیوگرافی ایلان ماسک، کارآفرین پرحاشیه‌ی دنیای فناوری، مسیر قرارگرفتن در رأس ۶ شرکت مطرح دنیا را چگونه طی کرده است؟

بیوگرافی ایلان ماسک

بیوگرافی ایلان ماسک

به نقل از خبر سنتر سال ۲۰۲۱ زمانی که ایلان ماسک به ثروتمندترین مرد جهان تبدیل شد، مجله‌ی تایم او را به‌عنوان شخصیت تأثیرگذار سال انتخاب کرد و در وصف او نوشت:

این چهره‌ی مردی است که آرزو دارد زمین را نجات دهد و سیاره‌ی دیگری را برای زیست ما به ارمغان بیاورد. می‌توانید او را او دلقک، نابغه، افراطی، خیال‌پرداز، صنعتگر، شومن و غیرمبادی‌آداب بدانید. او واقعاً ترکیبی دیوانه‌وار از توماس ادیسون، پی‌تی بارنوم، اندرو کارنگی و دکتر منهتن واچمن است، مردی متفکر و خداگونه که ماشین‌های برقی تولید می‌کند و به سمت مریخ می‌رود.

یانیه‌ی مهیج و نیمه‌حماسی

درست در زمانی که مجله‌ی تایم در حال آماده‌کردن این بیانیه‌ی مهیج و نیمه‌حماسی بود، دو زن در بیمارستانی در شهر آستین، درحال انتقال ژن‌های این انسان «خود خداپندار» به فرزندان خود بودند. ماسک همیشه می‌گفت کاهش نرخ زاد ولد را تهدیدی برای تمدن بشر می‌داند و به سهم خود تمام تلاشش را برای رفع این تهدید می‌کند.

ایلان ماسک درحال‌حاضر در رأس شش شرکت قرار دارد: تسلا، اسپیس ایکس، شرکت بورینگ، نورالینک، ایکس (توییتر سابق) و X.AI. او همیشه در مواجهه با چالش‌ها و شرایط تأمل‌برانگیز، جمله‌ای را  تکرار می‌کند: «من نمی‌توانم بنشینم و دست روی دست بگذارم و هیچ‌کاری انجام ندهم.» اما باید چند لحظه در اینجا متوقف شویم و یک فلش‌بک دیگر داشته باشیم:

سوال استیون کولبر از ماسک

۹ سال پیش استیون کولبر مجری برنامه‌ی The Late Show از ماسک پرسید: «آیا صادقانه برای نجات دنیا تلاش می‌کنی؟» ماسک پاسخ داد: «خب، من سعی می‌کنم کارهای خوبی انجام دهم، ولی نجات دنیا؟ نمی‌دانم.» کولبر گفت: «اما تو سعی می‌کنی کارهای خوبی انجام دهی و البته میلیاردر هم هستی.» ماسک با تکان‌دادن سر گفت: «بله.» مجری ادامه داد: «به‌نظر می‌رسد باید بین یک ابرقهرمان یا ابرشرور، یکی را انتخاب کنی.» ماسک مکثی کرد و صورتش کاملاً سرد و بی‌حالت شد.

حالا برخی معتقدند پس از این سال‌ها، وجه کاراکتر ابرشرور لکس لوتر بر چهره‌ی ابرقهرمان تونی استارک ماسک غالب شده است. با ما همراه باشید تا زندگی بزرگ‌ترین کارآفرین پرحاشیه‌ی جهان را مرور کنیم.

دوران کودکی و نوجوانی

ایلان ماسک ۲۸ ژوئن سال ۱۹۷۱ در پرتوریا، آفریقای جنوبی در خانواده‌ای ثروتمند متولد شد. کودکی او مصادف بود با جنگ‌هایی که پیرامون آپارتاید درمی‌گرفت. یک شب مهاجمین مسلح به خانه‌ی آن‌ها حمله کردند و پدرش با اسلحه همه‌ی آن‌ها را کشت و سهم ایلان از این ماجرا، تماشای گلوله‌هایی بود که به اطراف اصابت می‌کرد.

ماسک هرگز رابطه‌ی خوبی با پدرش نداشت و مادرش نیز از سال‌ها قبل تصمیم گرفته بود از شوهر خود جدا شود، ولی قوانین آفریقای جنوبی هنوز طلاق را به رسمیت نمی‌شناخت. مادر که اصالتاً یک متخصص تغذیه و مدل کانادایی بود، سال ۱۹۷۹ به‌محض تصویب قانون جدایی، تصمیم خود را عملی کرد و بچه‌ها کنار پدر به زندگی خود ادامه دادند.

دوره‌ی دبستان ایلان

ایلان دوره‌ی دبستان خود را در یک مدرسه‌ی خصوصی معتبر گذراند، ولی بدان معنی نیست که اوقات خوشی در این مدرسه داشت.

در دوران مدرسه قلدری‌کردن برای بچه‌ها یک فضیلت محسوب می‌شد. ایلان که پسری با جثه‌ی کوچک و کمی بی‌دست‌وپا بود، در محیط درس خود را بی‌حوصله نشان می‌داد و تمایلی مخفی و شیطنت‌بار به احمق خطاب‌کردن سایر بچه‌ها داشت؛ به‌همین‌دلیل غالباً از هم‌کلاسی‌های خود کتک می‌خورد. یک‌بار نیز بچه‌های قوی‌تر او را از پله‌ها به پایین پرت کردند و کار به بیمارستان کشید.

اختلال استرس پس از سانحه یا PTSD

ایلان ماسک به‌علت تجارب تلخ دوران کودکی، آزارهای لفظی از سمت پدر و مشاهده‌ی آپارتاید آفریقای جنوبی به اختلال استرس پس از سانحه یا PTSD مبتلا شد و این مشکل تا بزرگسالی او ادامه یافت. نتیجه‌ی ترومای دوران کودکی ماسک را می‌توان در عادات بزرگسالی او دید: تلاش برای خاموش‌کردن صداهای منتقد، میل شدید به کنترلگری، تلاش برای جلب‌ توجه اذهان عمومی با اهداف بلندپروازانه.

ایلان ماسک در خاطرات خود می‌گوید: پدرم شخصیتی شبیه جکیل و هاید داشت. یک دقیقه دوستانه رفتار می‌کرد و بعد ساعت‌ها آزارمان می‌داد. با لحن تند ما را خطاب قرار می‌داد و حالا فکر می‌کنم سخنرانی‌هایش واقعاً برای ما بچه‌ها شکنجه‌ی روانی بود. پدرم به‌خوبی می‌دانست چگونه هر چیزی را به یک مصیبت کامل تبدیل کند.

نظر پدر ایلان

در مقابل ارول ماسک، پدر ایلان، نظر ملایم‌تری درمورد او دارد: او از کودکی متفکر و درون‌گرا بود. وقتی به میهمانی‌های بزرگ و عالی می‌رفتیم و اوقات بسیار خوشی را می‌گذراندیم، نوشیدنی می‌نوشیدیم و درمورد ورزش راگبی و امثال آن حرف می‌زدیم، ایلان کتابخانه را پیدا می‌کرد و آنجا مشغول تفحص در کتاب‌ها می‌شد.

ایلان در ۱۰ سالگی با کامپیوتر و برنامه‌نویسی آشنا شد و سال ۱۹۸۳، در ۱۲ سالگی یک بازی مبارزه‌ای فضایی به نام Blastar به زبان بیسیک نوشت و آن را به قیمت ۵۰۰ دلار فروخت که اولین ماجراجویی تجاری او محسوب می‌شد. او می‌گوید: «بل‌استار یک بازی بی‌اهمیت بود، ولی خب به‌مراتب از Flappy Bird بهتر بود.»

مهاجرت به کانادا و آمریکا

ماسک دبیرستان خود را در آفریقای جنوبی به پایان برد و درست قبل از تولد ۱۸ سالگی‌اش، برای اینکه مجبور نشود به سربازی برود، به کمک مادرش شهروندی کانادا را گرفت و به همراه خواهرش توسکا و برادرش کیمبل به این کشور سفر کرد.

یک سال بعد ایلان در مقطع کارشناسی دانشگاه کوئینز کینگستون در انتاریو پذیرش گرفت، ولی پس از دو سال این دانشگاه را رها کرد و راهی دانشگاه پنسیلوانیای آمریکا شد. در ۲۴ سالگی او در دو رشته‌ی فیزیک و اقتصاد مدرک کارشناسی گرفت.

دوره‌ی دانشجویی در پنسیلوانیا

در دوره‌ی دانشجویی در پنسیلوانیا، ماسک و یکی از همکلاسی‌هایش آدئو رسی یک خانه‌ی ۱۰ خوابه اجاره کردند تا آن را به یک کلوپ شبانه‌ی غیررسمی تبدیل کنند. او از این ماجرا به‌عنوان تمرین زودهنگام کارآفرینی یاد می‌کند.

اولین تجارب کارآفرینی: از Zip2 تا PayPal

سال ۱۹۹۵ ماسک به کالیفرنیا نقل‌مکان کرد تا دوره‌ی دکترای خود را در رشته‌های فیزیک کاربردی و علوم مواد در دانشگاه استنفورد آغاز کند، ولی فقط بعد از ۲ روز از این تصمیم پشیمان شد و پذیرش خود را به‌تعویق انداخت. او می‌خواست شانس خود را در دوران رونق و شکوفایی «دات کام» امتحان کند. ماسک دیگر هرگز برای ادامه‌ی تحصیلات به استنفورد بازنگشت.

در همین سال ایلان و برادرش کیمبل با سرمایه‌ی ۲۸ هزار دلاری‌ای که از پدرشان گرفته بودند، استارتاپ Zip2 را راه‌اندازی کردند که برنامه‌ی سفر شهری را در اختیار روزنامه‌های چاپی مانند نیویورک‌تایمز و شیکاگو تریبون قرار می‌داد.

ماسک در این دوران دفتر شرکت

ماسک در این دوران در دفتر شرکت می‌خوابید و در یکی از مراکز محلی خدمات رایگان مهاجران دوش می‌گرفت. اما این تلاش‌ها به نتیجه رسید و سال ۱۹۹۹ شرکت Compaq در معامله‌ای زیپ‌تو را به ارزش ۳۴۱ میلیون دلار (بخشی نقد و بخشی به‌صورت سهام) خریداری کرد. سهم ایلان از این معامله ۲۲ میلیون دلار بود؛ یعنی او پیش از رسیدن به ۳۰ سالگی میلیونر شده بود.

در همان سال ایلان ماسک با ۱۰ میلیون دلار از سرمایه‌ای که به‌دست آورده بود، شرکت بانکداری آنلاین X.com را تأسیس کرد و یک سال بعد نیز کسب‌وکار خود را با استارتاپ انتقال پولی Confinity ادغام کرد که از دل این همکاری، PayPal متولد شد.