جعبه سیاه هواپیما ضبط‌کننده اطلاعات پرواز مدرن قادرند بیش از ۱۰۰۰ نوع اطلاعات مختلف مربوط به هواپیما را ثبت و نگهداری کنند.
جعبه سیاه هواپیما
به نقل از خبر سنتر در میانه‌ی دهه ۱۹۵۰، در جریان تحقیق درباره مجموعه‌ای از سقوط‌های مرموز هواپیمای دی هاویلند کامت (نخستین هواپیمای جت مسافربری جهان)، دیوید وارن به راه‌حلی اندیشید که می‌توانست به بررسی تمام سانحه‌های هوایی در آینده کمک کند: دستگاه ضبط‌کننده اطلاعات پرواز. ایده این بود که شرایط پرواز مانند سرعت و ارتفاع ثبت شود و همچنین نواری وجود داشته باشد که واکنش‌های خلبان در لحظات پیش از وقوع حادثه را ضبط کند.
وارن که در آن زمان دانشمندی ۲۸ ساله در آزمایشگاه تحقیقات هوانوردی در ملبورن استرالیا بود، معتقد بود این ابزار باید در تمام هواپیماها نصب شود. گرچه این ایده ابتدا مورد استقبال قرار نگرفت، نوآوری او بعدها به نقطه عطفی در ایمنی هواپیماهای مدرن تبدیل شد. از آن زمان تاکنون، جعبه‌های سیاه در تحقیقات مربوط به بسیاری از سوانح هوایی، ازجمله هواپیماهای مسافربری و بالگردها، نقش مهمی ایفا کرده‌اند. اما جعبه سیاه دقیقاً چه اطلاعاتی را ضبط می‌کند؟
ضبط‌کننده‌های پرواز
ضبط‌کننده‌های پرواز از دو بخش مجزا تشکیل شده‌اند: ضبط‌کننده داده‌ها و ضبط‌کننده صدا. به‌گفته‌ی دیوید اسِر، دانشمند علوم هوانوردی دانشگاه هوایی امبری-ریدل در فلوریدا، «ضبط‌کننده داده‌ها معمولاً می‌تواند به شما بگوید چه اتفاقی افتاده، اما ضبط‌کننده‌های صدا می‌توانند بگویند چرا آن اتفاق افتاده است.»
ضبط‌کننده داده‌های پرواز در انتهای هواپیما قرار دارد، زیرا در این محل احتمال بقای آن در هنگام سقوط وجود دارد. اما ضبط‌کننده صدا داخل کابین خلبان قرار می‌گیرد تا مکالمات خلبان‌ها و سایر صداهایی را که ممکن است نشان‌دهنده دلایل وقوع حادثه در لحظات پیش از آن باشد، ضبط کند.
هرکدام از ضبط‌کننده‌ها به سیستم‌های ارسال سیگنال‌های صوتی مجهز هستند. این سیگنال‌ها کمک می‌کنند تا درصورتی‌که حادثه‌ای در آب‌ها رخ دهد، پیدا کردن ضبط‌کننده‌ها آسان‌تر باشد. ظاهر ضبط‌کننده‌های اطلاعات پرواز باعث می‌شود پیدا کردن آن‌ها آسان‌تر باشد. برخلاف نام مستعارشان، ضبط‌کننده‌های پرواز سیاه نیستند، بلکه به نارنجی هستند تا در صحنه حادثه به وضوح قابل مشاهده باشند. اصطلاح «جعبه سیاه» احتمالاً از حوزه رایانه گرفته شده و به سیستمی اشاره دارد که دارای ورودی و خروجی است، اما درک کارکرد آن برای بیشتر مردم ساده نیست.
ضبط‌کننده‌های اطلاعات پرواز به گونه‌ای طراحی شده‌اند که بتوانند شرایط سختی مانند ضربه شدید، آتش‌سوزی و فشار زیاد اعماق دریا را تحمل کنند. عبدالله العزالی، مهندس سیستم‌های پیشرفته در شرکت هانیول که ضبط‌کننده‌های اطلاعات پرواز را به شرکت‌های سازنده هواپیماهایی مانند بوئینگ و ایرباس می‌دهد، توضیح می‌دهد مهندسان برای ساخت بدنه این ضبط‌کننده‌ها از مواد مقاومی مانند تیتانیوم یا فولاد ضدزنگ استفاده می‌کنند.
جعبه سیاه چه اطلاعاتی را ضبط می‌کند؟
برخی از ضبط‌کننده‌های داده‌ها می‌توانند حداقل ۸۸ پارامتر از عملیات پرواز ازجمله زمان، ارتفاع و سرعت هوا را برای ۲۵ ساعت مداوم ضبط کنند.
علاوه بر موارد دیگر، ضبط‌کننده‌های پرواز بیش از هزار پارامتر مختلف داخل هواپیما را ضبط می‌کنند که می‌تواند در تحقیقات کمک‌کننده باشد. برای مثال، این ضبط‌کننده‌ها زمان و وضعیت فعال‌شدن هشدار دود، وضعیت فلپ‌های هواپیما (برآافزا) و اینکه چه زمانی هواپیما وارد حالت خودکار شده را ضبط می‌کنند. از طرف دیگر، ضبط‌کننده صدای کابین صداهایی مانند صدای موتور، حرکت‌های چرخ‌های فرود، صدای تغییرات کلیدها و هشدارهای دیگر داخل کابین را ضبط می‌کند.
