نامه انجمن داروسازان به رئیس‌جمهور: توزیع آنلاین دارو با روش فعلی را متوقف کنید
نامه انجمن داروسازان به رئیس‌جمهور: توزیع آنلاین دارو با روش فعلی را متوقف کنید
انجمن داروسازان ایران در نامه‌ای رسمی به رئیس‌جمهور، پلتفرم‌های فروش آنلاین دارو را «مفسده‌آفرین» خواند و خواستار لغو فوری مصوبه توزیع دیجیتال دارو شد.
فروش آنلاین دارو
به نقل از خبر سنتر انجمن داروسازان ایران با انتشار نامه‌ای رسمی مورخ ۲۹ اردیبهشت ۱۴۰۴، خطاب به رئیس‌جمهور، خواستار توقف اجرای مصوبه توزیع آنلاین دارو شد. این نامه که با امضای شهرام کلانتری خاندانی، رئیس انجمن، به رشته تحریر درآمده، پلتفرم‌های آنلاین را به ایجاد «مفسده‌های غیرقانونی» متهم کرده و از رئیس‌جمهور درخواست کرده با دستور به وزیر ارتباطات، جلوی آنچه «تجربیات نامعقول» در نظام دارویی خوانده شده را بگیرد.
تنش‌هایی چندساله
به‌گزارش زومیت این نامه در حالی منتشر می‌شود که صبح امروز رئیس سازما فناوری اطلاعات ایران تأکید کرد فروش اینترنتی دارو در یکی‌دو استان به‌صورت پایلوت در حال اجراست، در بحث تدوین آئین‌نامه‌ها و مقررات، تأکید ما این است که بخش خصوصی به‌عنوان ذینفع اصلی دیده شود. او در اینباره گفت: «نباید با آئین‌نامه‌های خلق‌الساعه، کسب‌وکارها را متضرر کرد یا مسیر اشتغال‌زایی را مسدود ساخت. مقررات باید هوشمند، مشورتی و مبتنی بر واقعیت‌های میدانی باشد.»
درخواست داروسازان ایران، ادامه کشمکش‌هایی است که از سالها پیش با محوریت توزیع آنلاین دارو آغاز شد. در همان زمان هم پلتفرم‌های فعال در این حوزه نسبت به موضع‌گیری وزارت بهداشت و سازمان دارو و ایر فعالین مرتبط واکنش‌های نشان دادند. به‌عنوان مثال «مهدی خدادادی»، مدیرعامل پلتفرم سلامت دیجیتال «دکتر ساینا»، در توییتی از هماهنگی سازمان غذا و دارو و انجمن داروسازان برای «به سخره گرفتن قانون مصوب» انتقاد کرد و نوشت: «بیش از سه سال است سازمان غذا و دارو و انجمن داروسازان… نه تنها کشور را سر کار گذاشتند، بلکه با استراتژی اجرای بد دارند قانون مصوب را به سخره می‌گیرند. سه سال از جوانی ما تلف شد.» در همان زمان جلوی فروش دارو در برخی پلتفرم‌ها نظیر دیجی‌کالا نیز مانع‌تراشی‌هایی انجام شد.
انجمن داروسازان در این نامه، پلتفرم‌های آنلاین را متهم به ایجاد «فساد آشکار»، «روابط ناسالم» و «رانت» از داروخانه‌ها کرده و مدعی است که ارتباط مستقیم این پلتفرم‌ها با داروخانه‌ها، زمینه‌ساز «تقلب» می‌شود. انجمن همچنین از «سامانه مرجع» سازمان غذا و دارو حمایت کرده که به گفته آن‌ها، برای حفظ امنیت اطلاعات پزشکی مردم طراحی شده، اما به دلیل «کارشکنی نهادهای غیرتخصصی» هنوز اجرایی نشده است. درخواست‌های انجمن شامل ورود مستقیم رئیس‌جمهور، دستور به وزیر ارتباطات برای پایبندی به مواد ۶۹ و ۷۰ قانون برنامه هفتم توسعه، و شفاف‌سازی درباره حذف سامانه مرجع از سوی پلتفرم‌ها است. انجمن همچنین خواستار اخذ نظر کمیسیون تخصصی بهداشت مجلس و جلوگیری از دخالت نهادهای غیرتخصصی شده است.
توزیع آنلاین دارو، به‌عنوان بخشی از سلامت دیجیتال، می‌تواند راهکاری برای تسهیل دسترسی بیماران، به‌ویژه در مناطق محروم، به داروهای ضروری باشد. پلتفرم‌هایی مانند اسنپ دکتر، دکتر ساینا و اخیرا دیجی‌کالا در سال‌های اخیر تلاش کرده‌اند با استفاده از فناوری، زنجیره عرضه دارو را شفاف‌تر و کارآمدتر کنند. اما مقاومت نهادهای سنتی مانند انجمن داروسازان، این مسیر را ناهموار کرده است.
تعادل میان نوآوری و نظارت
حمایت از استارتاپ‌ها و پلتفرم‌های سلامت دیجیتال به معنای نادیده گرفتن نگرانی‌های نظارتی نیست. انجمن داروسازان حق دارد بر اهمیت نظارت تأکید کند، اما باید گفت این نظارت نباید به بهانه‌ای برای سرکوب نوآوری تبدیل شود. تجربه جهانی نشان می‌دهد کشورهایی که سلامت دیجیتال را با نظارت هوشمندانه پذیرفته‌اند، مانند آلمان با سیستم e-prescription، توانسته‌اند دسترسی به دارو را بهبود بخشند، بدون اینکه امنیت بیماران به خطر بیفتد.
در ایران، رتبه ۷۹ در شاخص آمادگی شبکه (NRI) که در نامه انجمن نیز ذکر شده، نشان‌دهنده نیاز مبرم به توسعه زیرساخت‌های دیجیتال است. این رتبه، که از میان ۱۳۰ کشور به دست آمده، هشداری است که مقاومت در برابر فناوری، ایران را از قافله جهانی عقب‌تر خواهد انداخت. استارتاپ‌ها می‌توانند با همکاری سازمان غذا و دارو، نه تقابل با آن، به توسعه این زیرساخت‌ها کمک کنند.
به‌نظر می‌رسد سازمان غذا و دارو، انجمن داروسازان و پلتفرم‌ها باید به جای تقابل، به دنبال راه‌حلی مشترک باشند که هم نظارت را تضمین کند و هم نوآوری را زنده نگه دارد. سلامت مردم، نه فقط با مقاومت در برابر فناوری، بلکه با استفاده هوشمندانه از آن تأمین می‌شود.
