اگر به دنبال غارنوردی و تجربه این هیجان هستید، بهتر است که بازدید از غار سهولان، یکی از زیباترین غارهای ایران را خصوصا در تابستان در برنامه سفر خود قرار دهید.
غار آبی سهولان یکی از مکان های گردشگری استان آذربایجان غربی، در روستای سهولان، ۴۲ کیلومتری جنوب شرقی شهر مهاباد میان مهاباد-بوکان و همچنین در ۲۵ کیلومتری شهر بوکان در استان آذربایجان غربی واقع شده‌است. ارتفاع سقف غار تا سطح دریاچه آن به ۵۰ متر و عمق آب در برخی جاها به ۳۰ متر می‌رسد. اختلاف دمای درون و بیرون غار بین ۱۰ الی ۱۵ درجه‌است.
معنی کلمه سهولان به زبان کردی یخبندان است. شاید این واژه به اختلاف دمای ۱۰ تا ۱۵ درجه‌ای غار با محیط بیرون اشاره دارد که در زمستان‌ها حسابی سرد می‌شود. البته محلی‌ها به آن کونه کوتر می‌گویند، یعنی لانه کبوتر. بی‌دلیل هم نیست، چون داخلش لانه‌کبوتر زیاد است.
موقعیت جغرافیایی غار سهولان
غار سهولان که در فهرست آثار طبیعی ملی ایران قرار دارد. در فاصله ۴۳ کیلومتری جنوب شرقی مهاباد بر سر راه مهاباد_بوکان در آذربایجان غربی واقع شده است. مسیری که طبیعتی زیبا و باغات میوه در اطراف جاده لحظاتی به یاد ماندنی برای بازدیدکنندگان در طول راه ثبت و ضبط می‌کند.
شگفتی طبیعت در غار سهولان
محمود پدرام در کتاب تمدن مهاباد آورده:سهولان به زبان کردی به معنی یخبندان است که این موضوع به خوبی سردسیری این منطقه را نشان می‌دهد. مردم منطقه هم غار را کونه کوتر نام نهاده اند که از دو واژه (کونه) به معنی روزنه و (کوتر) به معنای کبوتر است. دلیل این نامگذاری وجود تعداد زیادی لانه کبوتر درون غار است.
غار سهولان؛ دومین غار بزرگ آبی ایران
مطالعات غارشناسان نشان می‌دهد که این غار بر اثر فعالیت های زمین شناسی به اواخر دوره کرتاسه برمی گردد که قدمت آن به ۷۰ میلیون سال قبل بازمی گردد.
این غار 100 سال پیش برای اولین بار توسط ژاک دمرگان فرانسوی مورد کاوش و بررسی قرار گرفت. پس از آن در سالهای جنگ جهانی دوم نیز توسط یک هیات انگلیسی مجددا مورد مطالعه قرار گرفت و در مهرماه ۱۳۷۳ توسط غارشناسان ایرانی شناسایی شد.
ار سهولان یکی از بهترین و بی نظیرترین غارهای طبیعی ایران است که علاوه بر داشتن حوضچه‌های بزرگ آبی با مناظر فوق العاده دیدنی و دالان‌های مملو از آب داری یک مدخل با دالان‌های تنگ و باریک است که در طول ادوار مختلف مورد سکونت انسان‌های اولیه تا قرن اخیر بوده است. به استناد لایه‌های سفالی به دست امده که از محل دالان اصلی و آخرین بخش واقع در نزدیکی حوضچه اصلی دریاچه است نشان می‌دهد این غار در هزاره اول و دوم قبل از میلاد تا دوره پارتی سکونتگاه مردم بوده است.
آب دریاچه غار بسیار شفاف و زلال است. عمق آن علی رغم تاریک بودن تا چند متری قابل رویت است.
