استخراج یک ترکیب ضد سرطان از گل بابونه گاوی

دانشمندان دانشگاه بیرمنگام به تازگی کشف کرده‌اند که گل بابونه گاوی دارای یک ترکیب ضد سرطان است.

بابونه گاوی یا مخلصه (نام علمی: Tanacetum parthenium) یا مترادف آن (نام علمی: Matricaria parthenium) یکی از گیاهان دارویی است که در درمان میگرن و بعضی بیماریهای التهابی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این گیاه از جنس بابونه‌های گاوی (Tanacetum) و از تیرهٔ گل‌ستاره‌ای‌ها است.بابونه گاوی در ایران از جمله در بلندی‌های بالای ۲۵۰۰ در استان کهگیلویه و بویراحمد می‌روید.این گیاه فوق‌العاده تب بر است. برای سردرد و میگرن خوب است.

در رم باستان این گیاه را برای درمان قاعدگی های دردناک و همچنین هنگام وضع حمل، برای کمک به دفع جفت از طریق افزایش انقباضات رحم به کار می گرفته اند.

دیوسکوریدس” پزشک و داروساز یونانی در قرن اول میلادی اظهار داشت که بابونه گاوی برای معالجه التهاب ها بسیار موثر است. “نیکلاس کولپپر” (N. Culpeper) از حکما و گیاه شناسان معروف انگلیسی در قرن هفدهم، پیکر رویشی این گیاه را برای درمان ناراحتی های زنان و سردرد تجویز می کرده است..

اثبات ضد سرطان بودن گل بابونه گاوی

 محققان دانشگاه بیرمنگام یک ترکیب از برگ‌های این گیاه را مهندسی کرده‌اند که ممکن است یک قاتل بالقوه و نیرومند سرطان باشد.

ترکیب مورد نظر “پارتنولید”(parthenolide) نام دارد و سالهاست که این نوع تحقیقات در مورد آن در حال انجام است.

دانشمندان دانشگاه بیرمنگام به دنبال اثبات ضد سرطان بودن این ماده بودند و موفق هم شدند، اما در نهایت دریافتند که تهیه مقادیر مفید از این ترکیب سخت و گران بود.

بابونه گاوی و گیاهان مرتبط با آن دارای پارتنولید زیادی هستند، بنابراین تیم تحقیقاتی دانشگاه بیرمنگام به دنبال یافتن بهترین کاندیدای استخراج این ترکیب افتاد و پس از چند آزمایش دریافت که بهترین میزبان این ترکیب خود بابونه گاوی است که دارای بالاترین سطح از این ماده است.

سپس محققان موفق به استخراج این ترکیب از این گل، تصفیه آن و تبدیل آن به مشتقات جدیدی شدند که کاندیداهای خوبی برای داروهای ضد سرطان هستند.

از میان 76 نسخه‌ای که استخراج شد، سرانجام این گروه یکی از مواردی را ارائه داد که سازگاری زیستی خوبی دارد، به این معنی که می‌تواند با سلول‌های زنده واکنش نشان دهد و از نظر دارویی از بسیاری از خصوصیات بهتری برخوردار باشد.

این ترکیب برای مقابله با نوعی سرطان به نام لوسمی مزمن لنفاوی(CLL) به کار گرفته شد و در آزمایشاتی که بر روی سلول‌های سرطانی کشت شده، به نظر مؤثر می‌رسد.

لوسمی مزمن لنفاوی یکی از انواع سرطان خون است. این نوع لوسمی، سلول‌های لنفاوی یا لنفوسیت‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد که بافت‌های لنفاوی را می‌سازند و روندی مزمن دارد.

عصاره به دست آمده از این گیاه دارویی، از سرشاخه‌های گلدار آن به دست می‌آید. ماده مؤثر موجود در این عصاره “پارتنولید” است که تأثیرات ضد التهابی، ضد اسپاسمی و ضد میگرنی دارد و اکنون نیز خاصیت ضد سرطانی آن کشف شده است.

این تحقیق در ژورنال MedChemComm منتشر شده است.